Vì sao tăng lương cơ sở 30% nhưng lương hưu chỉ tăng 15%?

Sáng 29/6, ngay sau phiên bế mạc Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Tổng Thư ký Quốc hội tổ chức họp báo công bố kết quả kỳ họp.

Tại đây, báo chí đề nghị làm rõ hơn lý do Quốc hội quyết nghị tăng lương cơ sở 30% nhưng lương hưu chỉ tăng 15% từ ngày 1/7.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Đặng Thuần Phong cho biết, những lần điều chỉnh lương trước, đối với lương hưu đã có phần điều chỉnh, nhất là tăng các chỉ số CPI hàng năm, đã tăng rất nhiều lần đối với người hưởng lương hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành.

Theo tính toán của Ban Chỉ đạo cải cách tiền lương, với số tăng lương hưu cộng lại qua các đợt vừa qua thì ở lần tăng lương này, nếu chỉ tăng 11,5% đã ngang bằng với mức tăng lương cơ sở 30% cho cán bộ, công chức, viên chức.

"Tuy nhiên, Ban Chỉ đạo cải cách tiền lương đánh giá, đời sống của người cao tuổi sống bằng lương hưu hiện còn khó khăn nên đã cân nhắc để tăng mức 15%. Chính vì thế, lương của người hưởng lương hưu tăng 15% nhưng thực tế, cộng lại từ tăng chỉ số CPI cộng dồn các năm qua thì mức tăng trên 30% so với cán bộ, công chức", ông Đặng Thuần Phong nói.

Còn cán bộ, công chức, viên chức, ông Đặng Thuần Phong nêu rõ, 3 - 4 lần thực hiện đề án tăng lương nhưng chưa thực hiện được nên cần phải tăng đồng bộ 30%.

Liên quan đến tiến độ cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27 của Trung ương, nhiều ý kiến băn khoăn về việc 3 lần lùi nhưng tới nay chưa hoàn thành nhiệm vụ đưa ra, ông Đặng Thuần Phong thông tin, Ban Chỉ đạo cải cách tiền lương đã họp nhiều lần nhưng mới thực hiện được 4 nội dung, còn 2 nội dung chưa thực hiện được.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội nhìn nhận, việc xác định vị trí việc làm chưa đồng bộ, chưa có sự thống nhất tương đối với nhau giữa các bộ, ngành, địa phương dù là trong cùng một lĩnh vực. Hay đối với đơn vị sự nghiệp công lập, việc tự chủ chi thường xuyên rất thấp, nên không giải quyết được bài toán từ đơn vị sự nghiệp công lập, không biết tính nguồn nào để xử lý.

"Đáng lẽ việc xác định vị trí việc làm trên cơ sở tinh giảm biên chế, nhưng chúng ta chưa làm được, nên phải thận trọng, cân nhắc kỹ. Chắc chắn tới đây Chính phủ sẽ xem xét tổng thể, để có sự thống nhất, thực thi hiệu quả", ông Đặng Thuần Phong nói.

Bên cạnh đó, đối với chế độ phụ cấp, hiện vẫn còn nhiều vướng mắc, vì phụ cấp trước 40% giờ rút xuống 30%. Nếu không xử lý đồng bộ việc này sẽ có nhiều người thiệt thòi, nhất là người công tác ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Bên cạnh đó, với người hưởng lương hưu trước và sau 1/7 cũng có sự khác nhau, sẽ phát sinh bất cập, thiếu đồng bộ.

Cũng theo đại diện Ủy ban Xã hội của Quốc hội, vấn đề lớn hơn là phải sửa hơn 20 văn bản khi bỏ lương cơ sở, nên Chính phủ chưa thể trình, xử lý được. Đồng thời, hiện nay cũng chưa có sự đồng bộ ở các lực lượng khi cải cách tiền lương, nên cần phải đánh giá rất kỹ, đặc biệt phải cân đối được nguồn lực.

Vậy nên, theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội, cần cho phép Chính phủ có thêm thời gian tính toán thật kỹ việc tinh giản biên chế, bố trí vị trí việc làm... từ đó mới thực hiện được đồng bộ cải cách tiền lương.

Để hoàn thiện chính sách cải cách tiền lương, ông Phong nêu rõ, Chính phủ cần tiếp tục đánh giá hết sức cân nhắc, kỹ càng để khi triển khai đảm bảo tính khả thi, công bằng, đảm bảo nguồn lực triển khai.

Nghị quyết Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV được thông qua sáng 29/6 đồng ý cải cách tiền lương với phương án điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng/tháng lên 2,34 triệu đồng/tháng (tăng 30%) từ ngày 1/7.

Quốc hội cũng đồng ý tăng 15% lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hiện hưởng. Người đang hưởng lương hưu trước năm 1995 nếu sau khi điều chỉnh mà có mức hưởng thấp hơn 3,2 triệu đồng mỗi tháng thì điều chỉnh tăng 300.000 đồng/tháng; người có mức hưởng từ 3,2 đến dưới 3,5 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh để bằng 3,5 triệu đồng/tháng.

Ngoài ra, trợ cấp ưu đãi người có công theo mức chuẩn cũng tăng 35,7% từ 2,055 triệu lên 2,789 triệu đồng/tháng. Mức này giữ nguyên tương quan hiện hưởng các mức trợ cấp ưu đãi người có công so với mức chuẩn trợ cấp. Chuẩn trợ giúp xã hội tăng 38,9%, từ 360.000 lên 500.000 đồng/tháng; lương tối thiểu vùng tăng bình quân 6% áp dụng từ ngày 1/7.