(VTC News) - Tham mưu cho EVN để xây dựng một biểu giá điện mới hợp lý hơn, hầu hết các chuyên gia đều đồng thuận với phương án giữ nguyên biểu giá điện theo bậc thang lũy tiến, nhưng cần phải thay đổi để hợp lý hơn.
Không đồng tình với phương án biểu giá điện đồng giá
Trong buổi hội thảo dự thảo Đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện được chủ trì bởi Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thực hiện cùng Công ty TNHH Tư vấn Quản lý và Phát triển Việt Nam (CMD), 3 phương án giá điện mới đã được đưa ra. Cụ thể, phương án 1 là sẽ giữ nguyên biểu giá lũy tiến 6 bậc như hiện hành, phương án 2 là biểu giá một mức duy nhất (đồng giá) và phương án 3 là rút gọn biểu giá điện bậc thang từ 6 xuống còn 3 hoặc 4 bậc.
Trong suốt buổi tranh luận, các chuyên gia đưa ra khá nhiều ý kiến đóng góp khác nhau, nhưng chủ yếu vẫn đồng đồng thuận với biểu giá lũy tiến, hơn là biểu giá một bậc.
Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, Phó chủ tịch Hội thẩm định giá Việt Nam, phương án biểu giá điện sinh hoạt một mức tức phương án 2 sẽ có sự minh bạch, rõ ràng, dễ áp dụng, quản lý, kiểm tra và giám sát hơn. Ngoài ra, nó cũng tạo điều kiện giúp cải tiến khâu kinh doanh bán điện về công tác ghi chỉ số công tơ, từng bước thực hiện cơ chế thị trường, xóa bỏ việc thực hiện chính sách xã hội qua giá và thay bằng chính sách khác.
Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này lại khá lớn bởi khi áp dụng vào thực tế, dựa trên các tính toán cụ thể, nó lại có tác động rất lớn tới giá điện sinh hoạt của các hộ gia đình.
Cụ thể, những hộ dùng ít, trung bình khoảng dưới 240 kWh/tháng sẽ bị tăng số tiền phải trả, những hộ nào dùng nhiều từ 300 kWh/tháng trở lên thì tiền điện trả hàng tháng lại giảm đi. Như vậy người dùng càng nhiều điện thì càng có lợi, thậm chí những hộ nghèo dùng ít điện sẽ phải "gánh" cho những hộ giàu dùng nhiều điện.
Đây cũng chính là lý do vì sao mà khi vừa được đề xuất, phương án này đã nhận phải nhiều luồng ý kiến không đồng tình từ phía người dân và báo chí. Mặt khác phương án này cũng có khả năng làm giảm áp lực sử dụng tiết kiệm điện của người dân so với phương án cơ cấu giá điện lũy tiến bậc thang.
Vẫn nên áp dụng bậc thang lũy tiến, nhưng phải điều chỉnh lại
PSG.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện phó Viện Nghiên cứu Thị trường giá cả, chuyên gia đầu tiên phát biểu ý kiến đóng góp trong buổi tranh luận đã nêu ra ý kiến nên tiếp tục áp dụng biểu giá điện 6 bậc lũy tiến, tức phương án 1, song cần phải có sự điều chỉnh lại.
Ông Long cũng phủ nhận việc biểu giá điện 6 bậc thang lũy tiến như hiện nay gây ra những khó khăn trong quản lý, ghi chỉ số công tơ... như trong trình bày của đại diện Hội thẩm định giá Việt Nam.
"Biểu giá lũy tiến 6 bậc như hiện nay vẫn được, khi cần quản lý, tính toán thì không có gì khó khăn cả bởi có thể sử dụng đến các công cụ, phần mềm máy tính. Với biểu giá điện lũy tiến sẽ khuyến khích việc sử dụng tiết kiệm điện, thế nhưng phải có sự sửa đổi", ông Long nêu ý kiến.
Cụ thể theo ông, nên điều chỉnh hệ số theo phân khúc giảm bớt đi bởi biểu giá lũy tiến từng bậc hiện nay còn chênh nhau quá lớn, ví dụ như từ bậc 1 là hơn 1.400 đồng/kWh nhưng bậc 4 lên tới hơn 2.200 đồng/kWh.
Ngoài ra, vì hiện nay mức sống của người dân đã cao lên, mức độ sử dụng điện của người dân cũng tăng lên nên 50 kWh chắc chắn sẽ không còn có thể là lượng điện dùng tối thiểu trong mỗi tháng được nữa.
Theo tính toán trong năm 2014, số lượng hộ mua điện ít hơn 50kWh chiếm là 21,8%, còn số lượng mua từ 51 - 100 kWh chiếm 25% và đang là tỷ lệ cao nhất.
Do đó, ở mỗi bậc giá hiện nay phân ra lượng điện còn quá ít, nên giãn thêm ra thêm khoảng 1,5 lần số điện ở mỗi bậc. Ví dụ không giữ bậc 1 là từ 0 - 50 kWh nữa mà nên điều chỉnh nên thành từ 0 - 100 kWh.
PSG.TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế Việt Nam cũng đồng ý với lũy tiến bậc thang nhưng chỉ nên ở khoảng từ 3 hoặc 4 bậc, và nên nâng mức giãn cách giữa các bậc về lượng điện và giảm mức độ chênh lệch giữa các mức giá của các bậc.
Cụ thể ở đây là phương án 3 với 5 kịch bản thì ông Thiên nhấn mạnh về kịch bản 2, đó là rút gọn biểu giá về 3 bậc, và trong đó bậc 1 từ 100 kWh, bậc 2 là 200 kWh và bậc 3 là 300 kWh.
Theo ông Thiên, bậc đầu tiên ở mức 100 kWh là hợp lý vì theo như phân tích, thì đây là lượng điện sử dụng của số đông người dân hiện nay.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó chủ tịch Hội bảo vệ người tiêu dùng VN cho rằng, giá điện, giá xăng thực sự là những vấn đề hết sức nhạy cảm vì nó tác động trực tiếp tới đời sống sinh hoạt, tới túi tiền của người dân. Vì vậy không nên có sự thay đổi quá lớn làm xáo trộn cuộc sống của người dân.
Do đó, phát biểu đại diện cho quyền lợi của người tiêu dùng, ông Hùng cũng không đồng tình với biểu giá điện đồng giá, mà vẫn nên tiếp tục áp dụng theo biểu giá lũy tiến bậc thang, khuyến khích người dân tiết kiệm điện.
"Vậy thì bao nhiêu bậc cho đủ? Quan trọng là vẫn phải đảm bảo lợi ích cho người tiêu dùng, không nên hạn chế về số lượng bậc thang, thậm chí có thể nhiều bậc thang hơn hiện nay, 7 bậc, 8 bậc hoặc thậm chí là 15 bậc cũng được, vì như anh Long (tức PSG.TS Ngô Trí Long) vừa nói, ta hoàn toàn có thể dựa vào công nghệ, máy móc để quản lý và tính toán".
Đại diện cho phía Tập đoàn Điện lực Việt Nam, ông Đinh Quang Tri, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, với lộ trình thị trường điện cạnh tranh, yêu cầu từng bước cải tiến giá bán lẻ điện phù hợp với thị trường điện của Việt Nam, việc EVN điều chỉnh, sửa đổi và đưa ra biểu giá bán lẻ điện mới là điều cần thiết.
Với những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, người dân và nhiều bộ ngành, EVN sẽ tổng hợp lại, nghiên cứu và đề xuất phương án giá điện mới cuối cùng tới hai bộ là Công Thương và Bộ Tài chính, sau đó trình lên Chính phủ phê duyệt trong thời gian quy định.
Đại điện cho Bộ Công Thương, ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục điều tiết giá điện lực cho biết, dù còn rất nhiều ý kiến trái chiều về từng phương án điều chỉnh giá điện mới song phần lớn ý kiến tại hội thảo đều thống nhất cách tính giá điện theo bậc thang lũy tiến.
Ông Tuấn cũng cho rằng, với việc tổ chức dự thảo lấy ý kiến về việc cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện rộng rãi trên khắp 3 miền, đây có thể được xem là một trong những cách để tạo được sự công khai, minh bạch, gia tăng quyền giám sát của người dân trong công tác kinh doanh điện của EVN.
Huyền Trân
Không đồng tình với phương án biểu giá điện đồng giá
Trong buổi hội thảo dự thảo Đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện được chủ trì bởi Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thực hiện cùng Công ty TNHH Tư vấn Quản lý và Phát triển Việt Nam (CMD), 3 phương án giá điện mới đã được đưa ra. Cụ thể, phương án 1 là sẽ giữ nguyên biểu giá lũy tiến 6 bậc như hiện hành, phương án 2 là biểu giá một mức duy nhất (đồng giá) và phương án 3 là rút gọn biểu giá điện bậc thang từ 6 xuống còn 3 hoặc 4 bậc.
Trong suốt buổi tranh luận, các chuyên gia đưa ra khá nhiều ý kiến đóng góp khác nhau, nhưng chủ yếu vẫn đồng đồng thuận với biểu giá lũy tiến, hơn là biểu giá một bậc.
 |
| Các chuyên gia đều đồng tình với phương án giá điện mới kiểu bậc thang lũy tiến - Ảnh minh họa |
Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này lại khá lớn bởi khi áp dụng vào thực tế, dựa trên các tính toán cụ thể, nó lại có tác động rất lớn tới giá điện sinh hoạt của các hộ gia đình.
Cụ thể, những hộ dùng ít, trung bình khoảng dưới 240 kWh/tháng sẽ bị tăng số tiền phải trả, những hộ nào dùng nhiều từ 300 kWh/tháng trở lên thì tiền điện trả hàng tháng lại giảm đi. Như vậy người dùng càng nhiều điện thì càng có lợi, thậm chí những hộ nghèo dùng ít điện sẽ phải "gánh" cho những hộ giàu dùng nhiều điện.
Đây cũng chính là lý do vì sao mà khi vừa được đề xuất, phương án này đã nhận phải nhiều luồng ý kiến không đồng tình từ phía người dân và báo chí. Mặt khác phương án này cũng có khả năng làm giảm áp lực sử dụng tiết kiệm điện của người dân so với phương án cơ cấu giá điện lũy tiến bậc thang.
Vẫn nên áp dụng bậc thang lũy tiến, nhưng phải điều chỉnh lại
PSG.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện phó Viện Nghiên cứu Thị trường giá cả, chuyên gia đầu tiên phát biểu ý kiến đóng góp trong buổi tranh luận đã nêu ra ý kiến nên tiếp tục áp dụng biểu giá điện 6 bậc lũy tiến, tức phương án 1, song cần phải có sự điều chỉnh lại.
 |
| Phương án biểu giá điện số 1 với 6 bậc thang giữ nguyên như hiện hành |
"Biểu giá lũy tiến 6 bậc như hiện nay vẫn được, khi cần quản lý, tính toán thì không có gì khó khăn cả bởi có thể sử dụng đến các công cụ, phần mềm máy tính. Với biểu giá điện lũy tiến sẽ khuyến khích việc sử dụng tiết kiệm điện, thế nhưng phải có sự sửa đổi", ông Long nêu ý kiến.
Cụ thể theo ông, nên điều chỉnh hệ số theo phân khúc giảm bớt đi bởi biểu giá lũy tiến từng bậc hiện nay còn chênh nhau quá lớn, ví dụ như từ bậc 1 là hơn 1.400 đồng/kWh nhưng bậc 4 lên tới hơn 2.200 đồng/kWh.
Ngoài ra, vì hiện nay mức sống của người dân đã cao lên, mức độ sử dụng điện của người dân cũng tăng lên nên 50 kWh chắc chắn sẽ không còn có thể là lượng điện dùng tối thiểu trong mỗi tháng được nữa.
Theo tính toán trong năm 2014, số lượng hộ mua điện ít hơn 50kWh chiếm là 21,8%, còn số lượng mua từ 51 - 100 kWh chiếm 25% và đang là tỷ lệ cao nhất.
Do đó, ở mỗi bậc giá hiện nay phân ra lượng điện còn quá ít, nên giãn thêm ra thêm khoảng 1,5 lần số điện ở mỗi bậc. Ví dụ không giữ bậc 1 là từ 0 - 50 kWh nữa mà nên điều chỉnh nên thành từ 0 - 100 kWh.
PSG.TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế Việt Nam cũng đồng ý với lũy tiến bậc thang nhưng chỉ nên ở khoảng từ 3 hoặc 4 bậc, và nên nâng mức giãn cách giữa các bậc về lượng điện và giảm mức độ chênh lệch giữa các mức giá của các bậc.
 |
| Phương án biểu giá điện số 3 với 5 kịch bản khác nhau |
Theo ông Thiên, bậc đầu tiên ở mức 100 kWh là hợp lý vì theo như phân tích, thì đây là lượng điện sử dụng của số đông người dân hiện nay.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó chủ tịch Hội bảo vệ người tiêu dùng VN cho rằng, giá điện, giá xăng thực sự là những vấn đề hết sức nhạy cảm vì nó tác động trực tiếp tới đời sống sinh hoạt, tới túi tiền của người dân. Vì vậy không nên có sự thay đổi quá lớn làm xáo trộn cuộc sống của người dân.
Do đó, phát biểu đại diện cho quyền lợi của người tiêu dùng, ông Hùng cũng không đồng tình với biểu giá điện đồng giá, mà vẫn nên tiếp tục áp dụng theo biểu giá lũy tiến bậc thang, khuyến khích người dân tiết kiệm điện.
"Vậy thì bao nhiêu bậc cho đủ? Quan trọng là vẫn phải đảm bảo lợi ích cho người tiêu dùng, không nên hạn chế về số lượng bậc thang, thậm chí có thể nhiều bậc thang hơn hiện nay, 7 bậc, 8 bậc hoặc thậm chí là 15 bậc cũng được, vì như anh Long (tức PSG.TS Ngô Trí Long) vừa nói, ta hoàn toàn có thể dựa vào công nghệ, máy móc để quản lý và tính toán".
Đại diện cho phía Tập đoàn Điện lực Việt Nam, ông Đinh Quang Tri, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, với lộ trình thị trường điện cạnh tranh, yêu cầu từng bước cải tiến giá bán lẻ điện phù hợp với thị trường điện của Việt Nam, việc EVN điều chỉnh, sửa đổi và đưa ra biểu giá bán lẻ điện mới là điều cần thiết.
Với những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, người dân và nhiều bộ ngành, EVN sẽ tổng hợp lại, nghiên cứu và đề xuất phương án giá điện mới cuối cùng tới hai bộ là Công Thương và Bộ Tài chính, sau đó trình lên Chính phủ phê duyệt trong thời gian quy định.
Đại điện cho Bộ Công Thương, ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục điều tiết giá điện lực cho biết, dù còn rất nhiều ý kiến trái chiều về từng phương án điều chỉnh giá điện mới song phần lớn ý kiến tại hội thảo đều thống nhất cách tính giá điện theo bậc thang lũy tiến.
Ông Tuấn cũng cho rằng, với việc tổ chức dự thảo lấy ý kiến về việc cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện rộng rãi trên khắp 3 miền, đây có thể được xem là một trong những cách để tạo được sự công khai, minh bạch, gia tăng quyền giám sát của người dân trong công tác kinh doanh điện của EVN.
Huyền Trân
Bình luận