Tận thấy những xác B-52 bị bắn rơi ở Hà Nội

Trong 12 ngày đêm (18 - 29/12/1972), quân và dân miền Bắc tổ chức chiến dịch phòng không Hà Nội - Hải Phòng, đánh bại cuộc tập kích của Mỹ, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B-52, làm nên chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không", buộc chính quyền Mỹ phải tuyên bố ngừng ném bom đánh phá miền Bắc và ký kết Hiệp định Paris, rút hết quân viễn chinh về nước, góp phần tạo bước ngoặt quyết định và thời cơ chiến lược để toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta nỗ lực đưa sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn.

Đến nay, Bảo tàng Chiến thắng B-52 (số nhà 175 Đội Cấn, quận Ba Đình, Hà Nội) vẫn trưng bày vũ khí, khí tài, xác máy bay B-52 bị bắn rơi cuối năm 1972. Trước Bảo tàng chiến thắng B-52, những quả tên lửa Volga vẫn sừng sững hướng lên bầu trời. Cách đây 50 năm, loại tên lửa phòng không này của ta bị không quân Mỹ xem nhẹ, nhưng ngay đêm đầu tiên của chiến dịch "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không"(18/12/1972), 3 siêu pháo đài bay B-52 của Mỹ đã bị tên lửa Volga "vít cổ".

Những kỷ vật đang được trưng bày ở đây tái hiện sinh động về một thế trận phòng không nhân dân rộng khắp. Một thế trận đã tạo ra sức mạnh tổng hợp với “máy bay-tầm cao; tên lửa-tầm trung; súng máy phòng không, súng cao xạ - tầm thấp” để đánh bại chiến dịch sử dụng pháo đài bay B-52 bắn phá Hà Nội của đế quốc Mỹ.

Đây là xác một siêu pháo đài bay được xếp mô phỏng hình dáng chiếc B-52 theo tỷ lệ 1:1 với phần thân dài 59,05 m, sải cánh dài 56,39 m.

Trong hình là máy bay MI-21 mang số hiệu 5033 được Bộ đội không quân Việt Nam sử dụng chiến đấu bảo vệ Hà Nội, bắn rơi 3 chiếc máy bay F4 của Mỹ năm 1972.

Đài điều khiển tên lửa ABUHA giúp Tiểu đoàn 77 thuộc Trung đoàn 257, Sư đoàn Phòng không 361 (Quân chủng Phòng không - Không quân) bắn rơi 4 máy bay B-52 của Mỹ, trong đó có 3 chiếc rơi tại chỗ.

Ngoài Bảo tàng Chiến thắng B-52, nhiều hiện vật chiến tranh cũng đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam (số 28A đường Điện Biên Phủ, phường Điện Biên, quận Ba Đình, Hà Nội). Trong đó có rất nhiều xác, động cơ máy bay của Pháp, Mỹ bị các lực lượng vũ trang, nhân dân Việt Nam bắn rơi trong kháng chiến chống Pháp năm (1945-1954) và trong chiến tranh phá hoại miền Bắc Việt Nam của đế quốc Mỹ (1964-1973).

Tại đây có nhiều động cơ máy bay B-52D bị Tiểu đoàn Tên lửa 72 , Trung đoàn 285, Sư đoàn Phòng không 363 bắn rơi tại khu vực hồ Hữu Tiệp (phường Ngọc Hà, quận Ba Đình, Hà Nội) vào ngày 27/12/1972. 

Bảo tàng Phòng không - Không quân (số 173C đường Trường Chinh, phường Khương Mai, quận Thanh Xuân, Hà Nội) cũng là địa chỉ quen thuộc của những người yêu thích nghiên cứu, học tập lịch sử. Tại đây lưu giữ một số hiện vật tiêu biểu như khẩu pháo 37 mm, 90 mm bộ đội Phòng không đã dùng chiến đấu và giành chiến thắng; Ra đa phát bằng sóng điện từ được dùng trong chiến dịch 12 ngày đêm năm 1972; bệ phóng tên lửa, bệ phóng tên lửa bắn rơi máy bay B-52 đầu tiên trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không…

Khu vực tập hợp các mảnh xác máy bay của Mỹ (bao gồm cả máy bay ném bom chiến lược B-52) do bộ đội Phòng không - Không quân Việt Nam bắn hạ.

Máy bay tiêm kích MIG-21 F96 mang số hiệu 5121 do Anh hùng Phạm Tuân lái đã bắn hạ siêu pháo đài bay B-52 trên vùng trời Hòa Bình.

Ngoài ra, chiếc trực thăng Mi-6 gây ấn tượng bởi vẻ ngoài khổng lồ. Từng có thời gian dài là máy bay trực thăng lớn nhất thế giới, dàn Mi-6 hoạt động trong biên chế Không quân Việt Nam và lập nhiều kỳ tích suốt những năm tháng chiến tranh.

Theo tư liệu lịch sử, trong cuộc chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ở miền Bắc Việt Nam (1964 - 1973), lực lượng vũ trang và nhân dân miền Bắc Việt Nam đã bắn rơi 4.181 máy bay các loại. Trong đó, có 68 máy bay B-52, 13 máy bay F-111.