Quặng thô hay tinh quặng?
Công ty Bảo Nguyên là chủ đầu tư khai thác và chế biến bauxite tại mỏ Léo Cao thuộc xã Tân Mỹ, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn. Doanh nghiệp này được phép xuất khẩu tinh quặng bauxit hàm lượng AL2O3 ≥ 49% theo văn bản 748/BCT-CNNg ngày 24/01/2014 và văn bản số 8228/BCT-CNNg ngày 25/08/2014 của Bộ Công thương.
Hàng năm Công ty Bảo Nguyên đều có báo cáo kế hoạch khai thác và đã được UBND tỉnh Lạng Sơn ra quyết định phê duyệt kế hoạch khai thác, chế biến và xuất khẩu quặng bauxit. Việc xuất khẩu của Công ty Bảo Nguyên đã được tiến hành từ năm 2015 cho đến ngày lô hàng 42.000 tấn bị tạm giữ.
Cụ thể, ngày 22/10/2019, khi đang hoàn thiện thủ tục xuất khẩu lô hàng thì Cục Điều tra chống buôn lậu (ĐTCBL), thuộc Tổng cục Hải quan, có điện fax số 16/ĐTCBL-HĐ1 gửi Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả với nội dung nghi vấn lô hàng ghi sai số lượng, chủng loại nên yêu cầu giữ toàn bộ lô hàng 42.000 tấn và toàn bộ phương tiện.
Tạm giữ 42.000 tấn quặng bauxite: Quặng tinh hay quặng thô?
Theo Cục ĐTCBL, kết quả kiểm tra thực tế và lấy mẫu của cơ quan Hải quan gửi giám định tại Viện Khoa học địa chất và khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường, lô hàng quặng bauxit xuất khẩu của Công ty Bảo Nguyên là “quặng bauxit dạng thô”, mã số HS 2606.00.00.10, thuế suất xuất khẩu 30%.
Vì vậy, Cục Điều tra chống buôn lậu cho rằng, việc Công ty Bảo Nguyên xuất khẩu quặng thô nhưng khai báo là tinh quặng là vi phạm pháp luật.
Tuy nhiên, việc xác định quặng thô hay tinh quặng trong sự việc này hiện vẫn còn rất nhiều mâu thuẫn, chưa được làm rõ.
Cụ thể, kết quả của Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản khẳng định lô hàng trên là “quặng bauxit thô” nhưng ở phần kết quả phân tích hóa lại cho thấy hàm lượng Al2O3 trung bình 48,7%.
Trong khi đó, tại Thông tư 02/2006/TT-BCN của Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công thương) nêu rõ, tinh quặng bauxit có hàm lượng Al2O3 ≥ 48%.
Quyết định số 167/2007/QĐ-TTg về Phê duyệt quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng quặng bauxite giai đoạn 2007 – 2015 (có xét đến 2025) do Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 01/11/2007 cũng nêu: Sản phẩm quặng tinh đã chế biến đạt hàm lượng Al2O3 ≥ 48% được coi là tinh quặng.
Quyết định số 167/2007/QĐ-TTg về Phê duyệt quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng quặng bauxite giai đoạn 2007 – 2015 (có xét đến 2025) do Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 01/11/2007 (hiện vẫn còn hiệu lực) cũng nêu: Sản phẩm quặng tinh đã chế biến đạt hàm lượng Al2O3 ≥ 48% được coi là tinh quặng.
Cụ thể hơn, tại Công văn số 15/CN-KSLK ngày 14/01/2020 của Cục Công nghiệp (Bộ Công thương) trả lời Công ty Bảo Nguyên cũng một lần nữa khẳng định: “Trong khi chưa có quy định cụ thể về xác định quặng thô, quặng tinh, chủng loại sản phẩm quặng tinh bauxit đã chế biến đạt hàm lượng Al2O3 ≥ 48% được coi là tinh quặng”.
Như vậy, đối chiếu với các quy định pháp luật thì kết quả của Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản về lô hàng của công ty Bảo Nguyên với hàm lượng Al2O3 trung bình 48,7% sẽ phải đạt tiêu chuẩn là tinh quặng. Nhưng đơn vị này lại khẳng định là “quặng bauxit thô”.
Chính sự mâu thuẫn này đã khiến sự việc kéo dài gần 1 năm vẫn chưa được giải quyết, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Công ty Bảo Nguyên cho biết đã xuất khẩu nhiều lô hàng tinh quặng bauxit từ 2015 mà không gặp khó khăn nào về mặt pháp lý. Tất cả các lô quặng Bauxit của Công ty Bảo Nguyên trước đây đều được lấy mẫu đầy đủ và đủ tiêu chuẩn tinh quặng Bauxit xuất khẩu.
Trao đổi với báo Đại đoàn kết, đại diện của Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả cũng xác nhận, Công ty Bảo Nguyên đã xuất khẩu quặng Bauxit qua cảng Cẩm Phả nhiều năm qua. Tất cả các lô quặng Bauxit của Công ty Bảo Nguyên trước đây đều được lấy mẫu đầy đủ và đủ tiêu chuẩn tinh quặng Bauxit xuất khẩu.
Hết hạn tạm giữ vẫn chưa giải quyết xong
Ngày 22/10/2019, Cục ĐTCBL có điện fax số 16/ĐTCBL-HĐ1 gửi Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả với nội dung nghi vấn lô hàng ghi sai số lượng, chủng loại lô hàng nêu trên nên tiến hành kiểm tra thực tế, lấy mẫu và trưng cầu giám định toàn bộ lô hàng.
Đến ngày 26/12/2019, Tổ công tác của Cục ĐTCBL thông báo kết quả giám định cho Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả 35 phiếu kết quả giám định mẫu do Viện Khoa học địa chất và Khoáng sản (Bộ TN&MT) có kết luận mẫu phân tích là quặng Bauxit dạng thô.
Ngày 3/1/2020, Hải đội Kiểm soát trên biển khu vực miền Bắc (thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu) lập biên bản tạm giữ tang vật vi phạm hành chính, sau đó ra Quyết định số 02/QĐ-TGTV tạm giữ tang vật vi phạm hành chính trong thời hạn 7 ngày. Lý do tạm giữ là “để xác minh tình tiết mà nếu không tạm giữ thì không có ra quyết định xử phạt theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 125 Luật Xử lý vi phạm hành chính”.
Hết thời hạn tạm giữ 7 ngày, Hải đội Kiểm soát trên biển khu vực miền Bắc tiếp tục ra quyết định kéo dài thời gian tạm giữ lô hàng thêm 30 ngày với lý do “do có nhiều tình tiết phức tạp cần tiến hành xác minh để xử lý theo quy định của pháp luật”.
Ngày 31/1/2020, Cục ĐTCBL tiếp tục ban hành Quyết định số 03/QĐ-ĐTCBL về việc gia hạn thời gian tạm giữ tang vật vi phạm hành chính thêm 30 ngày, kể từ ngày 2/2/2020.
Sau khi hết thời hạn gia hạn tạm giữ lần 3, đến nay đã 6 tháng trôi qua, Cục ĐTCBL vẫn không kết luận được sai phạm cụ thể để xử lý dứt điểm hoặc trả lại lô hàng cho doanh nghiệp nếu không vi phạm.
Lý do của việc chậm trễ này được Tổng cục Hải quan cho biết là đơn vị đang phối hợp với Viện KSND tối cao để giải quyết vụ việc.
Bình luận