Những điều ít biết về 'Sa Tăng khổ nhất màn ảnh Hoa ngữ'

Diêm Hoài Lễ

Nhắc đến vai Sa Tăng, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến cố tài tử Diêm Hoài Lễ. Ông để lại ấn tượng sâu sắc với người xem khi đóng vai diễn này trong "Tây du ký" phiên bản 1986.
Diêm Hoài Lễ, sinh năm 1936, trong một gia đình không có truyền thống nghệ thuật. Tuy nhiên, năm 20 tuổi, ông vẫn nộp đơn thi vào khoa nhạc kịch nghệ thuật dân tộc để theo đuổi đam mê kịch nghệ. Ông hăng hái với những hoạt động trong trường, thành tích học tập xuất sắc nên được giữ lại làm giảng viên sau khi tốt nghiệp. 
Ngoài việc làm giảng viên, ông còn tham gia biểu diễn kinh kịch và góp mặt trong khá nhiều tác phẩm. Ông từng được trao Huân chương Lao động cho những đóng góp không ngừng nghỉ của bản thân dành cho nghệ thuật.
Diêm Hoài Lễ vốn là người chịu thương chịu khó, thích giúp đỡ người khác. Ông thích làm từ thiện, chẳng hề tính toán về tiền cát-sê, thậm chí còn sẵn sàng chia sẻ thù lao của mình cho người khác. Thế nhưng, một người tốt bụng như vậy lại không gặp được nhiều may mắn trong cuộc sống. Chính bởi lẽ đó ông được mệnh danh là "Sa Tăng khổ nhất màn ảnh Hoa ngữ".

46

Trước khi quay "Tây du ký", Diêm Hoài Lễ là 1 diễn viên kịch nói người Bắc Kinh, không có bất cứ kinh nghiệm diễn xuất phim ảnh. Năm 1982, khi "Tây du ký" bắt đầu tuyển diễn viên, Diêm Hoài Lễ đã tới đăng ký thử vai "Quốc vương Ô Kê quốc" nhưng vì vóc dáng cao to lại không có khí chất của quốc vương nên thất bại. Tuy nhiên, đạo diễn Dương Khiết lại cho rằng Diêm Hoài Lễ rất hợp với vai Sa Tăng, chính vì thế mà ông đã tình cờ trở thành 1 trong các đệ tử của Đường Tăng. Khi ấy, Diêm Hoài Lễ đã 46 tuổi.
“Trong phim tôi vào vai đệ tử thứ 4 của Đường Tăng, luận vai vế là nhỏ nhất. Nhưng khi đóng phim này tôi đã 46 tuổi, lớn nhất trong 5 thầy trò. Tôi phải thực sự cảm ơn đạo diễn Dương và các đồng nghiệp đã cho tôi một vai diễn truyền hình đầu tiên và ấn tượng như thế”, Diêm Hoài Lễ từng kể.

20

Trong "Tây du ký", Diêm Hoài Lễ còn đảm nhận thêm 20 vai khác như: Ngưu Ma Vương, Tây Hải Long Vương, Thái Thượng Lão Quân, Thiên Lý Nhãn, hòa thượng, Giám Thừa - giám quan trông coi ngựa trên thiên đình, ông lão và Quyển Liêm đại tướng...
Do hoàn cảnh thiếu thốn của đoàn phim, các vai diễn trên hoàn toàn không được trả thêm bất cứ đồng thù lao nào. Điều này càng khiến nhiều người khi biết chuyện thêm cảm phục tinh thần làm việc chuyên nghiệp, hết lòng vì nghệ thuật của tài tử.
Sau thành công của phim, Diêm Hoài Lễ còn tham gia diễn xuất trong các tác phẩm truyền hình nổi tiếng khác. Tuy nhiên phải đến bộ phim "Bản lĩnh Kỷ Hiểu Lam", ông mới tiếp tục có cơ hội chứng tỏ tài năng diễn xuất. Đáng tiếc là khi ấy Diêm Hoài Lễ tuổi cũng đã cao nên không có nhiều cơ hội tỏa sáng. Năm 1998, ông quyết định giải nghệ.

73

Có vai diễn để đời nhưng cũng chính từ bộ phim này ông gặp sự cố hy hữu làm bản thân mắc phải căn bệnh về phổi. Nó đã bào mòn sức khỏe, hành hạ ngôi sao gạo cội ở tuổi xế chiều. 
Những ngày chống chọi với ốm đau, “Sa Tăng” phải ngồi xe lăn và mọi sinh hoạt đều phải có người hỗ trợ. Đau đớn là thế, nhưng bù lại nam nghệ sĩ luôn có người vợ tào khang kề cạnh bên mình.
Năm 2009, Diêm Hoài Lễ đã ra đi vì nhiễm trùng phổi, hưởng thọ 73 tuổi. Khi hấp hối, Diêm Hoài Lễ bày tỏ mong muốn được gặp lại các đồng nghiệp cũ trong "Tây du ký". Tuy nhiên, "Trư Bát Giới" Mã Đức Hoa lại đến muộn vì đường xa. Theo lời kể, ông ra đi mà vẫn không nhắm mắt khiến nhiều người cho rằng nguyện vọng cuối đời vẫn chưa được hoàn thành.
Ngày Diêm Hoài Lễ qua đời trùng hợp cũng là ngày sinh nhật của Lục Tiểu Linh Đồng. Chính vì thế, "Ngộ Không" đã quyết định từ đó về sau không tổ chức sinh nhật nữa, để dành ngày này lại cho "sư đệ" của mình. Trong khi đó Mã Đức Hoa cũng nói điều ông ân hận cả đời là đã không thể gặp mặt người anh em thân thiết của mình trong những phút cuối.