(VTC News) - Nhạc sĩ An Thuyên ra đi để lại cho nghệ thuật Việt Nam môt kho di sản những ca khúc bất hủ.
Nhạc sĩ An Thuyên sinh ngày 15/8/1949 tại Quỳnh Lưu, Nghệ An. Ông công tác ở Ty Văn hoá Nghệ An từ năm 1967 và đã được trực tiếp tham gia công tác sưu tầm nghiên cứu dân ca dưới sự chỉ đạo của các lãnh đạo ngành lúc đó là Trần Nguyên Trinh - Trưởng Ty Văn hóa Nghệ An; Nguyễn Trung Phong, nhà viết kịch, Phó trưởng ty; Nhà thơ Trần Hữu Thung - Chủ tịch Hội Văn nghệ Nghệ An.
Ông cùng với đoàn nhạc sỹ ở Viện nghiên cứu âm nhạc gồm nhạc sỹ Đào Việt Hưng, nhạc sỹ Hồ Thoa đã đi sưu tầm dân ca Nghệ Tĩnh theo dải sông Lam từ Anh Sơn, Đô Lương, Thanh Chương, Nam Đàn, Hưng Nguyên về Cửa Hội, qua Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Yên Thành về Nghi Lộc.
5 năm sưu tầm với hàng trăm cuốn băng tự tạo đã thu được hàng trăm bài hát giá trị của các nghệ nhân trong toàn tỉnh.
Năm 1975, ông vào bộ đội, phải bàn giao lại toàn bộ số băng sưu tầm đó. Đoàn Dân ca Nghệ An lúc đó có sử dụng khai thác một số làn điệu phổ biến. Năm 1977, công tác ở Đoàn Văn công Quân khu IV.
Từ năm 1981 đến năm 1988, ông được cử đi học ở Nhạc Viện Hà Nội, môn Sáng tác âm nhạc bậc đại học. Sau khi tốt nghiệp, năm 1988 ông về Phòng Văn nghệ Quân đội và đến tháng 8 năm 1992, ông về công tác ở Trường Nghệ thuật Quân đội.
Ông là một trong số các nhạc sĩ đã khai thác, vận dụng và phát triển vốn âm nhạc của dân ca Nghệ Tĩnh một cách tài tình, có hiệu quả cùng với các tên tuổi khác mà ông đã từng học tập như Nguyễn Văn Tý, Trần Hoàn, Nguyễn Tài Tuệ, Tân Huyền, Đỗ Nhuận, Văn Dung, Huy Thục, Doãn Nho, Nguyễn Trọng Tạo, Nguyễn Đình Bảng, Phó Đức Phương, Nguyễn Cường, Trương Ngọc Ninh...
An Thuyên đã được người yêu âm nhạc biết đến từ tác phẩm đầu tay Em chọn lối này, viết năm 1971, khi ông tròn 21 tuổi. Ông sáng tác ca khúc khá đều đặn, hầu hết đều mang âm hưởng dân ca ngọt ngào sâu lắng, nhiều tác phẩm có chất lượng và đã có sức lan toả rộng lớn.
Những giọng hát nào phù hợp với dòng nhạc của ông có thể kể đến Lệ Thanh, Thu Hiền, Quang Linh, Lê Anh Dũng, Anh Thơ, Hà Linh, Bùi Lê Mận…
An Thuyên còn viết một số kịch hát đã được dàn dựng ở nhiều Đoàn Văn công như Trương Chi, Đôi đũa kim giao, Biển tình cay đắng. Ngoài ra, ông còn sáng tác cho khí nhạc, đáng chú ý có Concerto cho sáo và dàn nhạc giao hưởng.
Ông còn viết nhạc cho phim và viết phần âm nhạc cho khoảng 60 vở kịch nói, tuồng, chèo..
An Thuyên từng đạt giải Nhất cuộc thi ca khúc toàn quốc năm 1985 với ca khúc Tiếng đàn balalaica trên sông Đà (phỏng thơ Quang Huy); Giải thưởng chính thức của Bộ Quốc phòng: Hành quân lên Tây Bắc (1984), Thơ tình của núi (1994); Giải Nhất của Bộ Văn hoá - Thông tin và Hội Nhạc sĩ Việt Nam: Khi xe tăng qua miền Quan họ (1985), Mẹ Việt Nam anh hùng (1995); Giải Nhì Hội Nhạc sĩ Việt Nam: Chín bậc tình yêu (1992).
Nhạc sĩ cũng từng được khen thưởng: Chiến sĩ thi đua; Chiến sĩ quyết thắng 12 năm liền; Huân chương lao động hạng III; Huân chương chiến công hạng I.
Ông từng chia sẻ: 'Tôi đã được lớn lên trong dòng sữa âm nhạc dân gian. Nhưng điều đấy không có nghĩa là chất liệu đó sẽ vào trong sáng tác của mình. Ðiều cốt lõi là người nhạc sĩ phải biết nâng niu, gọt giũa, kết hợp cái thuần tuý thắm đượm của âm nhạc dân gian, cái tri thức âm nhạc dân gian với tri thức âm nhạc bác học hiện đại. Có như vậy mới tạo ra được những tác phẩm tân thời hiện đại mà đậm đà chất liệu dân ca.'
Huế thương
Huế thương là một ca khúc tràn đầy cảm xúc về Cố đô xưa với hình ảnh mềm mại của cô gái Huế bên dòng Hương Giang êm đềm. Tuy nhiên có lẽ ít ai biết được hoàn cảnh ra đời một cách ngẫu nhiên, nhanh chóng của bài hát này.
Trong một lần về thăm xứ Huế, nhạc sĩ An Thuyên được mời nghe ca Huế trên con đò nhỏ xuôi dòng Hương Giang. Giữa mênh mang sóng nước, nhạc sĩ gặp ca nương là một cô gái Huế điển hình, áo dài tím với dáng người thon thả và cặp mắt to tím huyền.
Rời con đò nhỏ về nơi tá túc, với cảm xúc được giải tỏa dạt dào, nhạc sĩ đã viết một mạch bài hát nổi tiếng này.
Neo đậu bến quê
Ca khúc được ra đời năm 1993 sau nhiều năm tháng nhạc sĩ An Thuyên đã nếm trải những cay đắng của cuộc đời và chỉ có mong ước nhỏ nhoi được trở về 'neo đậu bến quê'.
Đây được xem là ca khúc có chủ đề quê hương đất nước hay nhất của ông khi nhạc sĩ An Thuyên như đã rút hết lòng mình để sáng tác trong nước mắt.
Quê hương trong ca khúc này là những hình ảnh rất đỗi quen thuộc và cụ thể như dòng sông, con đò, giọng đò đưa, bãi ngô, vầng trăng... để khi người con xa xứ đi khắp bốn phương trời trở về được 'tắm mát'.
Neo đậu bến quê từng được rất nhiều tên tuổi lớn của làng nhạc thể hiện như Thu Hiền, Vân Khánh, Quang Linh, Quang Lê.
Mẹ Việt Nam anh hùng
Mẹ Việt Nam anh hùng có thể coi là bài ca chính thức của mọi buổi lễ tôn vinh mẹ Việt Nam anh hùng, đây là bài hát theo đơn đặt hàng của Tổng cục Chính trị và Bộ Văn hóa. Có một chi tiết thú vị là Bộ trưởng Bộ Văn hóa khi đó là nhạc sĩ lừng danh Trần Hoàn đã vỗ vai An Thuyên đặt hàng, điều đó chứng tỏ ông được tin cậy như thế nào.
Và chỉ trong một đêm, chàng nhạc sĩ trẻ đã hoàn thành khúc khải hoàn ca về các bà mẹ Việt Nam. Trong buổi lễ tuyên dương đầu tiên tại Phủ Chủ tịch, tốp ca Trường Văn hóa nghệ thuật Quân đội nơi ông làm Hiệu trưởng đã hát vang bài hát này, và tất cả mọi người đều ứa nước mắt.
Ca dao em và tôi
Đây là một trong những ca khúc gắn liền với giọng ca Quang Linh. Ca dao em và tôi được nhạc sĩ An Thuyên phát triển từ một ca khúc nằm trong vở nhạc kịch Trương Chi ra mắt năm 1988. Nhạc sỹ đã phải mất 10 năm để viết và hoàn thành bài hát này.
Ca khúc mang âm hưởng dân ca Nghệ Tĩnh kể về nỗi tương tư của một chàng trai dành cho người con gái nơi làng quê. Ngoài giai điệu ngọt ngào, lời bài hát chứa đựng những hình ảnh ẩn dụ đậm chất thơ.
Ca khúc ra mắt vào những năm 1990 khi phong trào nhạc trẻ đang rất thịnh hành. Tuy vậy, Ca dao em và tôi vẫn giúp Quang Lê đứng đầu bảng xếp hạng Làn sóng xanh thời điểm đó nhiều tuần liền chứng tỏ sức lan tỏa của ca khúc này và sự yêu mến của khán giả trẻ dành cho tác phẩm của nhạc sĩ An Thuyên.
Tiếng đàn balailaika trên sông Đà
Ca khúc Tiếng đàn balalaica trên sông Đà, phỏng thơ Quang Huy đã đoạt giải nhất cuộc thi ca khúc toàn quốc năm 1985.
Chiều sông Thương
Thiên An
Nhạc sĩ An Thuyên sinh ngày 15/8/1949 tại Quỳnh Lưu, Nghệ An. Ông công tác ở Ty Văn hoá Nghệ An từ năm 1967 và đã được trực tiếp tham gia công tác sưu tầm nghiên cứu dân ca dưới sự chỉ đạo của các lãnh đạo ngành lúc đó là Trần Nguyên Trinh - Trưởng Ty Văn hóa Nghệ An; Nguyễn Trung Phong, nhà viết kịch, Phó trưởng ty; Nhà thơ Trần Hữu Thung - Chủ tịch Hội Văn nghệ Nghệ An.
 |
5 năm sưu tầm với hàng trăm cuốn băng tự tạo đã thu được hàng trăm bài hát giá trị của các nghệ nhân trong toàn tỉnh.
Năm 1975, ông vào bộ đội, phải bàn giao lại toàn bộ số băng sưu tầm đó. Đoàn Dân ca Nghệ An lúc đó có sử dụng khai thác một số làn điệu phổ biến. Năm 1977, công tác ở Đoàn Văn công Quân khu IV.
Từ năm 1981 đến năm 1988, ông được cử đi học ở Nhạc Viện Hà Nội, môn Sáng tác âm nhạc bậc đại học. Sau khi tốt nghiệp, năm 1988 ông về Phòng Văn nghệ Quân đội và đến tháng 8 năm 1992, ông về công tác ở Trường Nghệ thuật Quân đội.
 |
An Thuyên đã được người yêu âm nhạc biết đến từ tác phẩm đầu tay Em chọn lối này, viết năm 1971, khi ông tròn 21 tuổi. Ông sáng tác ca khúc khá đều đặn, hầu hết đều mang âm hưởng dân ca ngọt ngào sâu lắng, nhiều tác phẩm có chất lượng và đã có sức lan toả rộng lớn.
Những giọng hát nào phù hợp với dòng nhạc của ông có thể kể đến Lệ Thanh, Thu Hiền, Quang Linh, Lê Anh Dũng, Anh Thơ, Hà Linh, Bùi Lê Mận…
An Thuyên còn viết một số kịch hát đã được dàn dựng ở nhiều Đoàn Văn công như Trương Chi, Đôi đũa kim giao, Biển tình cay đắng. Ngoài ra, ông còn sáng tác cho khí nhạc, đáng chú ý có Concerto cho sáo và dàn nhạc giao hưởng.
Ông còn viết nhạc cho phim và viết phần âm nhạc cho khoảng 60 vở kịch nói, tuồng, chèo..
 |
Nhạc sĩ cũng từng được khen thưởng: Chiến sĩ thi đua; Chiến sĩ quyết thắng 12 năm liền; Huân chương lao động hạng III; Huân chương chiến công hạng I.
Ông từng chia sẻ: 'Tôi đã được lớn lên trong dòng sữa âm nhạc dân gian. Nhưng điều đấy không có nghĩa là chất liệu đó sẽ vào trong sáng tác của mình. Ðiều cốt lõi là người nhạc sĩ phải biết nâng niu, gọt giũa, kết hợp cái thuần tuý thắm đượm của âm nhạc dân gian, cái tri thức âm nhạc dân gian với tri thức âm nhạc bác học hiện đại. Có như vậy mới tạo ra được những tác phẩm tân thời hiện đại mà đậm đà chất liệu dân ca.'
Huế thương
Huế thương là một ca khúc tràn đầy cảm xúc về Cố đô xưa với hình ảnh mềm mại của cô gái Huế bên dòng Hương Giang êm đềm. Tuy nhiên có lẽ ít ai biết được hoàn cảnh ra đời một cách ngẫu nhiên, nhanh chóng của bài hát này.
Trong một lần về thăm xứ Huế, nhạc sĩ An Thuyên được mời nghe ca Huế trên con đò nhỏ xuôi dòng Hương Giang. Giữa mênh mang sóng nước, nhạc sĩ gặp ca nương là một cô gái Huế điển hình, áo dài tím với dáng người thon thả và cặp mắt to tím huyền.
Rời con đò nhỏ về nơi tá túc, với cảm xúc được giải tỏa dạt dào, nhạc sĩ đã viết một mạch bài hát nổi tiếng này.
Neo đậu bến quê
Ca khúc được ra đời năm 1993 sau nhiều năm tháng nhạc sĩ An Thuyên đã nếm trải những cay đắng của cuộc đời và chỉ có mong ước nhỏ nhoi được trở về 'neo đậu bến quê'.
Đây được xem là ca khúc có chủ đề quê hương đất nước hay nhất của ông khi nhạc sĩ An Thuyên như đã rút hết lòng mình để sáng tác trong nước mắt.
Quê hương trong ca khúc này là những hình ảnh rất đỗi quen thuộc và cụ thể như dòng sông, con đò, giọng đò đưa, bãi ngô, vầng trăng... để khi người con xa xứ đi khắp bốn phương trời trở về được 'tắm mát'.
Neo đậu bến quê từng được rất nhiều tên tuổi lớn của làng nhạc thể hiện như Thu Hiền, Vân Khánh, Quang Linh, Quang Lê.
Mẹ Việt Nam anh hùng
Mẹ Việt Nam anh hùng có thể coi là bài ca chính thức của mọi buổi lễ tôn vinh mẹ Việt Nam anh hùng, đây là bài hát theo đơn đặt hàng của Tổng cục Chính trị và Bộ Văn hóa. Có một chi tiết thú vị là Bộ trưởng Bộ Văn hóa khi đó là nhạc sĩ lừng danh Trần Hoàn đã vỗ vai An Thuyên đặt hàng, điều đó chứng tỏ ông được tin cậy như thế nào.
Và chỉ trong một đêm, chàng nhạc sĩ trẻ đã hoàn thành khúc khải hoàn ca về các bà mẹ Việt Nam. Trong buổi lễ tuyên dương đầu tiên tại Phủ Chủ tịch, tốp ca Trường Văn hóa nghệ thuật Quân đội nơi ông làm Hiệu trưởng đã hát vang bài hát này, và tất cả mọi người đều ứa nước mắt.
Ca dao em và tôi
Đây là một trong những ca khúc gắn liền với giọng ca Quang Linh. Ca dao em và tôi được nhạc sĩ An Thuyên phát triển từ một ca khúc nằm trong vở nhạc kịch Trương Chi ra mắt năm 1988. Nhạc sỹ đã phải mất 10 năm để viết và hoàn thành bài hát này.
Ca khúc mang âm hưởng dân ca Nghệ Tĩnh kể về nỗi tương tư của một chàng trai dành cho người con gái nơi làng quê. Ngoài giai điệu ngọt ngào, lời bài hát chứa đựng những hình ảnh ẩn dụ đậm chất thơ.
Ca khúc ra mắt vào những năm 1990 khi phong trào nhạc trẻ đang rất thịnh hành. Tuy vậy, Ca dao em và tôi vẫn giúp Quang Lê đứng đầu bảng xếp hạng Làn sóng xanh thời điểm đó nhiều tuần liền chứng tỏ sức lan tỏa của ca khúc này và sự yêu mến của khán giả trẻ dành cho tác phẩm của nhạc sĩ An Thuyên.
Tiếng đàn balailaika trên sông Đà
Ca khúc Tiếng đàn balalaica trên sông Đà, phỏng thơ Quang Huy đã đoạt giải nhất cuộc thi ca khúc toàn quốc năm 1985.
Chiều sông Thương
Thiên An
Bình luận