Trong báo cáo công bố hôm 5/4, Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo kinh tế Việt Nam tăng trưởng 5,3% trong năm 2022. Theo WB, dự báo được căn cứ vào chính sách sống chung với COVID-19, kết quả vững chắc của công nghiệp chế biến, chế tạo và sự phục hồi nhu cầu trong nước.
Tỷ lệ nghèo được kỳ vọng giảm trong năm 2022, nhưng với tốc độ chậm hơn so với trước COVID-19.
Trên 78% dân số đã được tiêm vaccine đầy đủ, nhưng WB nhận định nền kinh tế vẫn phải đối mặt với rủi ro tiêu cực liên quan đến các biến chủng mới, tác động toàn cầu của xung đột Nga - Ukraine, giá cả hàng hóa thế giới tăng và sự tăng trưởng chậm lại của các thị trường xuất khẩu chủ lực.
Tăng trưởng 5,3%
Theo dự báo của WB, tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt 5,3% trong năm 2022 rồi ổn định lại quanh mức 6,5% theo kịch bản các biện pháp hạn chế đi lại được nới lỏng cả trong và ngoài nước.
Lĩnh vực dịch vụ được kỳ vọng phục hồi từng bước khi niềm tin của người tiêu dùng khôi phục và du lịch khách quốc tế trở lại dần từ giữa năm 2022.
Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng chế biến, chế tạo được dự báo sẽ tăng với tốc độ chậm hơn do tăng trưởng ở các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam (Mỹ, Liên minh châu Âu và Trung Quốc) chững lại.
WB cho rằng nền kinh tế đang phục hồi sau đợt giãn cách xã hội kéo dài trong quý III/2021 liên quan đến đợt bùng phát dịch COVID-19 bắt đầu từ tháng 4/2021. Tuy nhiên, theo WB, triển vọng trên còn phải đối mặt với những rủi ro tiêu cực đang gia tăng.
Tăng trưởng chậm lại ở các đối tác thương mại chính cùng với cú sốc tỷ giá thương mại do xung đột Nga - Ukraine và các biện pháp trừng phạt liên quan có thể ảnh hưởng đến quá trình phục hồi. Việt Nam cũng đang trải qua giai đoạn lây nhiễm mạnh với biến chủng Omicron trong quý I/2022.
Phục hồi kinh tế còn phụ thuộc vào tốc độ phục hồi nhu cầu tư nhân trong nước, hiện còn tương đối chậm, thể hiện tâm lý thận trọng của người tiêu dùng và nhà đầu tư.
Giai đoạn lây nhiễm mạnh hiện nay có thể dẫn đến gián đoạn tạm thời cung lao động và sản xuất. Nền kinh tế đã phục hồi mạnh mẽ từ đầu năm, do đó, nếu chính phủ triển khai gói hỗ trợ mạnh mẽ bằng chính sách tài khóa thì tác động đến tăng trưởng kinh tế có thể được giảm nhẹ.
Những rủi ro đang gia tăng
"Chính sách tiền tệ vẫn cần nới lỏng, nhưng phải tiếp tục thận trọng nhằm kiểm soát rủi ro trong khu vực tài chính", WB khuyến nghị.
Theo tổ chức này, trong trung hạn, mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nền kinh tế thu nhập trung bình cao sẽ phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi mô hình tăng trưởng hiện nay sang mô hình tăng trưởng dựa vào năng suất và đổi mới sáng tạo.
WB khuyến nghị Chính phủ đưa ra những cải cách mang tính cơ cấu, tạo đòn bẩy cho quá trình chuyển đổi. Quá trình này cần tập trung xây dựng nền kinh tế chuyển đổi số, xanh hơn và có khả năng chống chịu tốt hơn.
Bức tranh kinh tế có thể xấu đi nếu có thêm những cú sốc khác. Theo đó, tăng trưởng GDP chỉ đạt 4% trong năm 2022, rồi trở lại mức 6% và 6,5% lần lượt vào các năm 2023 và 2024.
Ngân hàng Thế giới
WB cho rằng bức tranh kinh tế có thể xấu đi nếu có thêm những cú sốc khác. Theo đó, tăng trưởng GDP chỉ đạt 4% trong năm 2022, rồi trở lại mức 6% và 6,5% lần lượt vào các năm 2023 và 2024.
Tỷ lệ nghèo được kỳ vọng sẽ giảm trong năm 2022, với giả định tăng trưởng GDP phục hồi về mức trước đại dịch, nhưng tác động của khủng hoảng sẽ để lại ảnh hưởng lâu dài làm tăng bất bình đẳng.
Chẳng hạn, các hộ gia đình trong nhóm 20% dân số có thu nhập thấp nhất có tốc độ phục hồi thu nhập chậm nhất tính đến quý I/2021, thậm chí trước cả đợt giãn cách xã hội vào quý III/2021.
Hộ nghèo ít có khả năng đối phó với tác động của cú sốc thu nhập, và phải phụ thuộc nhiều hơn vào các nguồn lực bên ngoài, như vay mượn.
"Bất bình đẳng gia tăng có thể dẫn đến những hệ quả về vốn con người và kinh tế cho đất nước", WB cảnh báo. Những tài sản đã bán đi không thể tạo ra thu nhập trong tương lai, trong khi sự không đồng đều về chất lượng và tình trạng gián đoạn giáo dục trong suốt giai đoạn khủng hoảng COVID-19 sẽ để lại những hệ quả về tích lũy vốn con người và tiềm năng thu nhập trọn đời.
Bình luận