Muôn kiểu 'ép' học sinh yếu bỏ thi vào lớp 10 gây bức xúc

Hầu như năm nào cũng có học sinh, phụ huynh bức xúc phản ánh về tình trạng giáo viên chủ nhiệm "vận động" các em học lực chưa tốt không đăng ký dự thi vào lớp 10 THPT công lập. Việc "vận động" này được giáo viên triển khai theo đủ kiểu, gây áp lực trực tiếp cho học sinh, phụ huynh.

Không phát đơn đăng ký thi

Trường THCS Tiến Thịnh (Mê Linh, Hà Nội) có khoảng 30 học sinh không thi vào lớp 10, trong đó lớp 9B nhiều nhất với 9 học sinh. Theo phản ánh của một số phụ huynh, các học sinh lớp 9 này không được trường phát đơn đăng ký dự thi vào thời điểm Sở GD&ĐT quy định. Nhà trường cũng không trao đổi, bàn bạc với phụ huynh và học sinh.

Đến đầu tháng 5, khi trường công bố danh sách các thí sinh đăng ký dự thi, gia đình mới tá hoả khi con không có tên tham dự. Các phụ huynh bức xúc và đề nghị cho con đăng ký dự thi thì nhà trường trả lời rằng tất cả cổng đăng ký dự thi vào lớp 10 đã đóng.

Bà Nguyễn Thị Hồng Thắm, chủ nhiệm lớp 9B, trường THCS Tiến Thịnh cho rằng, kết quả học tập thấp, khả năng thi tuyển vào lớp 10 rất khó nên phân tích, định hướng cho các con đăng ký vào trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên.

Sau phản ứng gay gắt của phụ huynh, trường THCS Tiến Thịnh, Phòng GD&ĐT Mê Linh hứa "báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết nguyện vọng của phụ huynh".

Lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết, sở đang yêu cầu đơn vị liên quan xác minh, làm rõ sự việc này và sẽ có chỉ đạo cụ thể.

Trước đó, Sở GD&ĐT Hà Nội đã yêu cầu các phòng GD&ĐT rà soát, kiểm tra, xác minh, xử lý nghiêm nếu có tình trạng định hướng cho một số học sinh lớp 9 có kết quả học tập chưa cao không đăng ký tham dự kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 trường công lập năm học 2024 - 2025.

"Việc học tập và đăng ký nguyện vọng vào lớp 10 các trường THPT là quyền, nhu cầu của học sinh, cha mẹ học sinh. Công tác phân luồng sau cấp THCS, các nhà trường phải định hướng cho học sinh rõ để có sự lựa chọn phù hợp, không mang tính ép buộc", văn bản của Sở GD&ĐT Hà Nội chỉ đạo.

Không cho học sinh yếu ôn thi

Một số phụ huynh phản ánh, trường THCS Tiến Thiết và Nghi Quang (Nghi Lộc, Nghệ An) đưa ra quy định những học sinh nào thi thử ba môn Toán, Văn, Ngoại ngữ không vượt quá 15 điểm (đợt 1) và 12 điểm (đợt 2) sẽ không được tham gia lớp ôn thi lên lớp 10. Những em dưới mức điểm trên được hướng dẫn ôn thi vào trường tư hoặc dạy nghề.

Sau bức xúc của dư luận, Sở GD&ĐT Nghệ An đề nghị các địa phương thực hiện đúng chủ trương phân luồng, tạo cơ hội công bằng cho tất cả học sinh. Học sinh từ lớp 9 đủ điều kiện công nhận tốt nghiệp đều có quyền được tham dự kỳ thi vào lớp 10.

Sở cũng đề nghị tất cả các trường THCS thực hiện việc tổ chức ôn tập cho học sinh lớp 9; hướng dẫn đầy đủ việc đăng ký thi tuyển, xét tuyển vào lớp 10. Đồng thời, các trường hỗ trợ phụ huynh, học sinh trong việc đăng ký, làm hồ sơ, tuyệt đối không được ngăn cấm học sinh lớp 9 dự thi vào lớp 10.

Sở này cũng nhấn mạnh sẽ xử lý nghiêm nếu phát hiện sai phạm, và báo cáo UBND tỉnh.

Viết đơn tự nguyện bỏ thi

Một số học sinh lớp 9 tại trường THCS An Thượng (huyện Hoài Đức, Hà Nội) được nhà trường yêu cầu viết đơn theo mẫu về việc xin không tham dự kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập. Lý do được đưa ra là sức học của các học sinh này không được tốt. Việc này khiến nhiều phụ huynh, dư luận búc xúc vì cách làm của nhà trường.

Ông Nguyễn Công Hà, Hiệu trưởng trường THCS An Thượng cho hay, các giáo viên nhà trường đều cam kết không có việc bắt buộc học sinh phải làm đơn xin không thi vào lớp 10.

"Có thể do phụ huynh chưa hiểu rõ vấn đề hoặc do giáo viên nào đó trong quá trình truyền tải gây hiểu nhầm, hoàn toàn không có chuyện nhà trường bắt buộc”, ông Hà nói. Trường đã yêu cầu các giáo viên giải thích lại cho tất cả phụ huynh hiểu rõ bản chất của việc tư vấn. 

Liên quan đến việc này, Phòng GD&ĐT huyện Hoài Đức cũng đã yêu cầu trường THCS An Thượng rà soát và báo cáo. 

Lãnh đạo Phòng GD&ĐT huyện Hoài Đức cho hay, năm nào cũng có văn bản yêu cầu các trường THCS thực hiện nghiêm công tác tuyển sinh vào lớp 10 theo chỉ đạo của Sở GD&ĐT Hà Nội. Trong đó, phòng nghiêm cấm việc các nhà trường yêu cầu, vận động học sinh không đăng ký dự thi vào lớp 10 công lập.

In sẵn đơn bỏ thi, học sinh chỉ việc điền tên

Giáo viên trường THCS Nguyễn Văn Bứa, huyện Hóc Môn, TP.HCM in sẵn và phát đơn "xin không tham gia thi tuyển sinh lớp 10" cho học sinh chỉ việc điền tên vào chỗ trống.

Nội dung của lá đơn, ngoài thông tin của phụ huynh, học sinh và số điện thoại liên hệ, còn ghi rõ: "Căn cứ vào kết quả học tập năm học vừa qua và năng lực nhận thức của cháu không tốt, gia đình nhận thấy khả năng của cháu khó có thể theo học chương trình trung học phổ thông hệ công lập. Nay gia đình làm đơn này xin ban giám hiệu nhà trường cho phép cháu (tên học sinh) không tham gia kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 của Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM, khóa ngày 6/6/2024".

Trường THCS Nguyễn Văn Bứa có khoảng 80 học sinh không đăng ký tham gia thi vào lớp 10.

UBND huyện Hóc Môn yêu cầu Phòng GD&ĐT chấn chỉnh, làm rõ trách nhiệm của tập thể và cá nhân liên quan, đồng thời liên hệ với phụ huynh để thông tin rõ về quy định đăng ký tuyển sinh lớp 10.

Ngoài ra, phòng phải rà soát việc tư vấn, đăng ký thi lớp 10 ở tất cả trường THCS trên địa bàn. Nếu nơi nào có tình trạng tương tự như trường Nguyễn Văn Bứa thì phải chấn chỉnh và khắc phục.

Ban giám hiệu trường THCS Nguyễn Văn Bứa cũng nhận thiếu sót vì chưa làm đúng chủ trương của ngành.

Để loại bỏ hiện tượng này, theo TS. Nguyễn Tùng Lâm, các địa phương nên bỏ hẳn hoặc không nhắc đến kết quả đỗ lớp 10 công lập và điểm thi lớp 10 của các nhà trường trong báo cáo hay các cuộc họp. "Điều quan trọng và cốt lõi, đó là phải thực chất hơn trong dạy, học và kiểm tra đánh giá, tiến tới học thật, thi thật", ông nhấn mạnh.

Với từng nhà trường phải phân công giáo viên theo sát học sinh, rà soát, phân loại học sinh theo năm học và có chương trình kèm cặp học sinh yếu kém ngay từ lớp đầu cấp chứ không thả lỏng, dồn đến lớp 9 mới phân loại, ôn tập liên miên như hiện nay.

Bên cạnh đó, các trường cần xem xét lại quy trình xếp loại học tập và rèn luyện từng năm học; với những học sinh không cố gắng, thiếu ý thức, có biện pháp giúp đỡ nhưng không tiến bộ thì cho lưu ban để tiếp tục củng cố, rèn luyện. Từng năm học làm chuẩn thì việc xét tốt nghiệp THCS cũng cho kết quả chuẩn; không còn hiện tượng điểm học bạ cao nhưng lại không đủ năng lực đi thi.