Báo cáo tài chính năm 2024 của Công ty cổ phần VNG (VNG) cho thấy năm 2024, công ty có doanh thu tăng 25% so với năm trước, với gần 9.505 tỷ đồng. Tuy nhiên, khoản lỗ sau thuế đến 1.018 tỷ đồng. Dù vậy, mức lỗ này đã giảm hơn 50% so với mức lỗ 2.317 tỷ đồng của năm 2023. Đây là năm thứ 4 liên tiếp tính từ 2021, kỳ lân công nghệ báo lỗ.
Mất nghìn tỷ với thương mại điện tử
Một trong những khoản lỗ đáng chú ý là lỗ sau đầu tư vào các công ty liên kết. Phần lỗ lớn nhất được thể hiện tại Tiki Global. Đây là khoản đầu tư được VNG ghi nhận vào khoản mục đầu tư tài chính dài hạn.
Tại ngày 31/12/2024, kỳ lân công nghệ đã đầu tư hơn 510 tỷ đồng vào Tiki Global, nhưng cũng đã trích lập dự phòng toàn bộ con số hơn 510 tỷ đồng này. Điều này đồng nghĩa VNG đã ghi nhận mất toàn bộ vốn đầu tư vào Tiki.
Thực tế, báo cáo tài chính 6 tháng năm 2019 của VNG đã thể hiện công ty lỗ lũy kế hết phần vốn đầu tư hơn 506 tỷ đồng vào Tiki.
Mất hơn 510 tỷ đồng đầu tư sau gần 9 năm, VNG cho biết Tiki không còn là công ty liên kết từ cuối tháng 10/2024. (Ảnh: Tiki)
Sau thời kỳ đầu thăng hoa của game, khoảng những năm 1916-2021, doanh nghiệp của nhà sáng lập Lê Hồng Minh rất kỳ vọng vào thương mại điện tử và fintech, với hy vọng mở rộng hệ sinh thái và tăng trưởng mới. Đầu năm 2016, VNG đã chi 17 triệu USD (khoảng 380 tỷ đồng) mua 38% cổ phần của Tiki. Những năm tiếp theo, VNG tiếp tục tăng khoản đầu tư lên thêm 20 triệu USD. Tuy nhiên, sau hơn 8 năm, đến cuối năm 2024, tỷ lệ sở hữu của VNG tại Tiki chỉ còn 14,61%.
VNG cũng cho biết đã rút 2 đại diện khỏi ban giám đốc của Tiki, không còn ảnh hưởng đáng kể tại sàn thương mại điện tử này, tức từ cuối tháng 10/2024, Tiki không còn là công ty liên kết của VNG.
Tiki từng tiến rất gần đến danh hiệu kỳ lân như VNG. Startup này cũng được các nhà đầu tư, đứng đầu là VNG, UBS AG, Mirae Asset, Taiwan Mobile... kỳ vọng sẽ niêm yết ở nước ngoài, nhưng kế hoạch không thành. Từ sau đại dịch COVID-19, nhất là khi thị trường thương mại điện tử Việt Nam, với sự chi phối của 2 ông lớn Shopee và TikTok - Shop, bóng dáng Tiki ngày càng mất hút.
Thống kê của công ty dữ liệu Metric, năm 2024, thị phần của Tiki chỉ còn dưới 1% và tăng trưởng âm, trong khi năm 2018, Tiki chiếm 17% thị trường thương mại điện tử Việt Nam.
Telio cũng là một startup thương mại điện tử khiến VNG đặt nhiều kỳ vọng khi rót đến 515 tỷ đồng để mua 20,33% vốn cổ phần đầu năm 2022. Đây là startup thương mại điện tử B2B đầu tiên tại Việt Nam liên kết các đơn vị bán lẻ (siêu thị, tạp hóa...) với các thương hiệu lớn bán sỉ hàng hóa thông qua một nền tảng tập trung, với mục tiêu mang tới sự đa dạng nguồn hàng, giá rẻ và vận chuyển hiệu quả... mở hướng đi mới cho thương mại điện tử.
Tuy nhiên, sau lần đầu rót vốn, VNG không tham gia các đợt phát hành thêm cổ phiếu của Telio, khiến tỷ lệ sở hữu giảm dần. Báo cáo tài chính của VNG thể hiện đến cuối 2024, tập đoàn sở hữu 16,55% cổ phần tại Telio, không đổi so với cuối 2023.
Telio đã lấy đi của VNG hơn 500 tỷ đồng sau vài năm đầu tư. (Ảnh: Telio)
Đáng chú ý, Telio liên tục thua lỗ khiến khoản lỗ VNG phải gánh từ đầu tư vào startup này liên tục tăng. Năm 2022, khoản lỗ đầu tư vào Telio của VNG là 80 tỷ đồng, đến 2023, con số này tăng lên hơn 299 tỷ đồng. Năm 2024, báo cáo tài chính của VNG thể hiện tập đoàn lỗ 215,8 tỷ đồng đầu tư tại Telio. Và giá trị còn lại của số vốn hơn 515 tỷ mà VNG đầu tư vào startup thương mại điện tử này về 0.
Cũng cuối năm 2024, Telio tuyên bố dừng hoạt động, giải thể tư cách pháp nhân với lý do không thể huy động thêm vốn và cũng không tìm được đối tác mua lại. Như vậy 2 khoản đầu tư vào thương mại điện tử với hơn 1.000 tỷ đồng của VNG tại Tiki và Telio coi như mất trắng.
Một startup thương mại điện tử xuyên biên giới, với chức năng giúp doanh nghiệp dễ dàng bán hàng ra thị trường quốc tế mà VNG đầu tư và cũng đang gánh lỗ là OpenCommerce Group (OCG). Công ty này mới thành lập năm 2020.
Năm 2022, VNG và Do Ventures đã rót 7 triệu USD sở hữu hơn 12% cổ phần. Báo cáo tài chính năm 2024 của VNG thể hiện tổng giá trị đầu tư của tập đoàn vào OCG là hơn 104,22 tỷ đồng và giá trị còn lại đến cuối năm 2024 là hơn 87,8 tỷ đồng. Trong đó năm 2023, khoản lỗ tại đây chỉ hơn 3 tỷ, năm 2024, số lỗ tăng lên hơn 13 tỷ đồng.
Một loạt các công ty liên kết cũng khiến VNG gánh lỗ là khoản đầu tư hơn 33 tỷ đồng vào Rocketeer hiện không ghi nhận giá trị còn lại đến cuối năm 2024; khoản đầu tư hơn 143 tỷ đồng vào Ecotruck, 35 tỷ đồng đầu tư vào Beijing Youtu cũng không ghi nhận con số.
Nhiều khoản đầu tư mất sạch vốn của VNG. (Nguồn: Báo cáo tài chính VNG)
Một trong những khoản đầu tư hiếm hoi mang tiền về cho tập đoàn của nhà sáng lập Lê Hồng Minh là đầu tư vào Got It, một doanh nghiệp cung cấp nền tảng quà tặng điện tử. Năm 2021, VNG đã đầu tư vào doanh nghiệp này khoản 6 triệu USD, tương đương 138 tỷ đồng.
Cập nhật đến cuối 2024, VNG sở hữu hơn 22,46% cổ phần và nền tảng quà tặng này đã mang về cho VNG gần 11 tỷ tiền lời trong 2 năm 2023-2024.
Giấc mơ AI
Tại Đại hội cổ đông 2024, VNG xác định AI là ưu tiên chiến lược và tập đoàn này đang đẩy mạnh đầu tư. Giữa nằm 2024, VNG đã hợp tác với ST Telemedia Global Data Centers (STT GDC) để phát triển trung tâm dữ liệu tiêu chuẩn cao tại TP.HCM. Dự án này được kỳ vọng sẽ nâng cao hạ tầng dữ liệu của Việt Nam, hỗ trợ quá trình chuyển đổi số.
Nhà sáng lập VNG khẳng định ở kỳ sinh nhật lần thứ 30, VNG sẽ trở thành một công ty AI.
Tháng 6/2024, VNG cũng ra mắt trung tâm dữ liệu AI Cloud GreenNode tại Bangkok. Đây là một trong những trung tâm AI Cloud quy mô lớn đầu tiên ở Đông Nam Á.
Cùng với đó, VNG cũng được Nvidia chọn làm đối tác đám mây chiến lược. Hợp tác này được kỳ vọng giúp VNG có nguồn doanh thu lớn từ thị trường quốc tế...
Trong bài viết “Chúng tôi làm công nghệ và trưởng thành” nhân kỷ niệm 20 thành lập doanh nghiệp, Chủ tịch Lê Hồng Minh nói rằng từ năm 2019, tập đoàn đẩy mạnh nghiên cứu, để đặt nền móng cho các mảng kinh doanh mới như thanh toán tài chính, điện toán đám mây; đầu tư vào các công ty game và công nghệ trên toàn cầu; liên tục tăng trưởng về số lượng nhân sự và chiêu mộ những chuyên gia lão làng từ thị trường quốc tế.
Tập thể VNG bị cuốn theo "cơn sốt công nghệ’ giai đoạn ấy" và đặt niềm tin rằng tất cả những khoản đầu tư của mình sẽ thành công.
Nhưng công ty vẫn phải đối diện với sự thật: Phần lớn các khoản đầu tư sẽ không dễ dàng tăng trưởng như kỳ vọng. Tổng kết lại, VNG đã mất một khoản tiền lớn đầu tư không hiệu quả trong 5 năm trước đó, và để lại nhiều kinh nghiệm thương đau.
Nhưng ông khẳng định: "Hiện tại, chúng ta đã mường tượng nhìn thấy làn sóng AI đang hình thành và sẽ tiếp tục thay đổi thế giới một cách toàn diện hơn nữa. Anh tin chắc rằng, ở kỳ sinh nhật lần thứ 30, VNG sẽ trở thành một công ty AI".
Ông nói với đội ngũ hơn 300 kỹ sư và chuyên gia AI, VNG đang tập trung vào phát triển và ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cơ sở hạ tầng, nền tảng đến ứng dụng thực tiễn. Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng AI Cloud giúp VNG cung cấp dịch vụ AI tiên tiến cho thị trường trong nước và quốc tế.
Bình luận