Hai ngôi chùa kỳ lạ ở Hải Phòng: Cứ bất hòa đến cửa chùa là hết giận

Người dân nơi đây truyền tai nhau câu ca “Đức Ông chùa Ta, Đức Bà chùa Cồn” ý nói về sự linh thiêng của hai ngôi chùa ở xã Đoàn Xá và xã Đại Hợp thuộc huyện Kiến Thụy, Hải Phòng. Hai ngôi chùa ở vùng quê yên bình ấy đã góp phần hóa giải biết bao vụ cãi vã nghiêm trọng tưởng chừng như phải ra tòa án phân xử.

Hai ngôi chùa “hòa giải”

Từ bao đời nay, cái làng chài ấy yên bình lắm, người dân nơi đây sống chan hòa, thân ái. Sở dĩ như vậy bởi đã từ lâu lắm, mỗi khi ai trong làng có chuyện cãi nhau lớn nhỏ gì mà không thể giảng hòa được thì đều kéo nhau lên chùa để thề chứng minh cho sự trong sạch, ngay thằng của mình. Thế nhưng, mới bước đến cổng chùa thôi thì sự cãi cọ đã được hóa giải, cả hai bên đều làm hòa và ai về nhà nấy.

Rất nhiều những câu chuyện “hòa giải” giữ vẹn nguyên tình làng nghĩa xóm đều xoay quanh hai ngôi chùa kỳ lạ ở xã Đoàn Xá và xã Đại Hợp (huyện Kiến Thụy, Hải Phòng). Đi trên triền đê, rẽ xuống một ngõ xóm nhỏ thì đến được chùa Càn Thiên mà người dân quen gọi nôm na là chùa Cồn. Ngôi chùa tọa lạc ở trung tâm làng Quần Mục, xung quanh là rất nhiều nhà dân.

Qua sự giới thiệu, tôi tìm gặp ông Phạm Văn Hy (64 tuổi), một người sống ngay cạnh chùa. Hễ cứ rảnh rỗi, ông Hy lại qua chăm sóc quét dọn cho ngôi chùa. Hơn nữa, ở đây từ nhỏ nên ông Hy năm rõ hơn ai hết những câu chuyện của người dân mà ngôi chùa giúp “giảng hòa” mỗi khi họ có xích mích.

Hơn sáu chục năm sống ở đất này, chuyện làng trên xóm dưới những lúc “cơm không lành, canh không ngọt” ông Hy đều tỏ tường. “Chuyện cãi vã nhau ở đây cũng nhiều lắm, cãi nhau về đủ thứ chuyện. Ấy thế nhưng dù cãi to đến mấy, khi không có cách nào giải quyết thì người ta lại lôi nhau lên chùa này mà thề. Mà kỳ lạ, cứ ai đến cổng chùa cũng thôi không thề nữa mà làm hòa rồi rủ nhau đi về. Tôi chưa thấy một trường hợp nào phải vào đến trong chùa mà thề thốt cả”.

Ông Phạm Văn Hy kể một loạt những vụ “oan án” điển hình xảy ra trong cuộc sống của bà con lối xóm, người trong gia đình, người trong dòng họ ở đất này cãi vã ra làm minh chứng. Từ những chuyện nguyên nhân là do mất con gà, con chó hay đồ dùng sinh hoạt. Nhà nọ đổ vạ cho nhà kia nhưng không có bằng chứng, người bị đổ vạ thì khăng khăng là mình không lấy, thế là họ mua vàng hương rồi cùng nhau lên chùa dâng hương thề bồi để tỏ rõ sự trong sạch. Thế nhưng, chẳng hiểu sao cứ hễ đặt chân đến cổng chùa thì y như rằng mọi điều nóng giận, uất hờn cả hai bên đều tự nhiên tan biến như chưa hề xảy ra. Kết quả là sau khi vào chùa dâng hương, cả hai gia đình lại vui vẻ làm hòa, lại giao hảo như chưa có chuyện xích mích xảy ra.

Câu chuyện xem ra là đình đám nhất ở vùng đất này cách đây mấy năm là chuyện nhà cô Vũ Thị Đ. là cháu dâu của bà Nguyễn Thị L.. Một lần cô Đ. sang nhà bà L. chơi, sau khi ra về thì bà L. phát hiện mất mấy chỉ vàng. Mọi nghi ngờ bà L. đổ hết lên đầu cô Đ. khiến gia đình lục đục.

Không có cách nào giải quyết mà cuộc cãi vã càng lúc càng to, không ai chịu ai, dù khuyên giải thế nào cũng được. Thấy vậy, ông Hy bèn khuyên cả hai lên chùa để thề chứng minh mình hoàn toàn trong sáng. Vừa mới lúc trước, cô Đ. và bà L. khi ở nhà còn kéo tay, túm áo, mặt đỏ tía tai giằng co nhau vậy mà chỉ vào tới cửa chùa thì lạ thay chả ai dám vào chùa để mà thề mà lại dắt nhau về. Kỳ lạ hơn, sau một thời gian sau họ lại “bình thường hóa quan hệ”, sống cuộc sống hòa thuận.

Ngôi chùa Đồng Bình nằm trên một cánh đồng ở xã Đoàn Xá cũng có những câu chuyện tương tự. Bà Niêu Thị Dùng (77 tuổi) là người thường xuyên sang giúp việc cho nhà sư trụ trì cho biết: “Chùa xây trên cánh đồng tên là Bình nên gọi là chùa Đồng Bình. Chùa Đồng Bình còn có tên là Kiến Phúc Tự”. Những câu chuyện người làng có xích mích rồi đến chùa để thề bồi ở nơi đây cũng không phải hiếm.

Bà Dùng kể trước đây có người từng nói xấu, vu vạ cho người khác là ăn cắp, người ấy nghe được mới có những lời lẽ phản bác dẫn đến xúc phạm nhau. Sự việc gay gắt đến độ họ còn chặt đôi cây chuối để thể hiện sự trong sạch của mình và để chứng minh cho sự trong sạch ấy họ đòi đưa nhau ra chùa thề. Nhưng đến nơi chẳng ai dám vào mà thề cả, họ đứng phân vân ở cổng một lúc nói dăm ba câu chuyện tầm phào với nhau rồi… nhà ai nấy về!?

Những huyền tích kỳ lạ về “Đức Ông chùa Ta” và “Đức Bà chùa Cồn”

Trong một lần gặp gỡ nhà sử học Ngô Đăng Lợi, người viết bài này đã tìm hiểu về gốc tích câu ca “Đức ông chùa Ta, đức Bà chùa Cồn”, nhà sử học Ngô Đăng Lợi cho biết: Câu ca trên xuất phát là của người dân xã Đoàn Xá. “Đức Ông chùa Ta” ý nói là chùa Đồng Bình trước đây thờ Đông Hải Đại Vương (Đoàn Thượng) có công dẹp giặc biển và mở mang đất này. Còn “Đức Bà chùa Cồn” là chỉ ngôi chùa Càn Thiên bên xã Đại Hợp ngay cạnh, ngoài thờ Phật ra chùa Cồn còn thờ Mẫu. Cả hai ngôi chùa đều rất thiêng và là nơi sinh hoạt tâm linh của người dân nên họ mới lưu truyền câu ca như vậy.

Quay trở lại về sự linh thiêng của hai ngôi chùa, những giai thoại trước đây người ta kể về hai ngôi chùa thì nhiều lắm, ví như những câu chuyện mà người dân lấy đồ của chùa về làm của riêng thì thường bị “phạt” hay đêm đêm thần phật về báo mộng đòi lại khiến người ta kinh hãi.

Nhà sử học Ngô Đăng Lợi kể lại một số chuyện về hai ngôi chùa ẩn chứa nhiều điều kỳ bí này. Theo ông Lợi, mỗi ngôi chùa có một sự phát triển lịch sử khác nhau và những giá trị văn hóa lịch sử của nó rất rộng lớn. Có một câu chuyện về sự linh thiêng của ngôi chùa mà đến tận bây giờ dân làng nơi đây vẫn mang ra để răn dạy con cháu.

Khoảng những năm 70 của thế kỷ trước, trong chùa có hai pho tượng đồng mà khi đúc xong người ta đem hun khói cho đen lại. Khi ấy, bọn trộm cắp đồ cổ cứ nghĩ đây là hai pho tượng đồng đen quý giá nên nhòm ngó rình rập tìm cách ăn trộm.

Đêm hôm đó, lợi dụng trời mưa bão, chúng trèo tường vào chùa trộm được một pho tượng, pho tượng còn lại do vội vàng, trong lúc vận chuyển bị gãy mất một tay. Vì pho tượng Phật bị gãy mất một tay nên bọn trộm mới phát hiện đố không phải đồng đen mà chỉ là đồng hun cho đen lại. Ngay sau đó, phát hiện có kẻ trộm, người dân truy đuổi thì bọn trộm quẳng tượng xuống mương. Dân làng đuổi bắt được người một tên còn một tên chạy thoát.

Kẻ bị bắt bị giải về UBND xã để chính quyền xử lý nhưng không hiểu tại sao đi qua cánh đồng thì bị sét đánh chết ngay mặc dù xung quanh tên trộm lúc đó rất đông người dân cùng nhau áp giải tên trộm nhưng chẳng ai bị sao cả. Không lâu sau, người làng nghe tin tên trộm trốn thoát kia cũng chết đuối ở sông Văn Úc cách đó không xa.

Ở chùa Cồn thì lại có một câu chuyện khác, chuyện liên quan đến tấm bia của bà chúa được dựng trong chùa. Thời kỳ tiêu thổ kháng chiến, tấm bia ghi lịch sử hình thành và công đức của những người mở đất bị người dân mang ra bắc làm cầu ao. Lâu dần tấm bia bị lấp đi, đất phủ kín toàn bộ. Đến khi người dân ý thức được giá trị lịch sử, văn hóa của tấm bia thì mới nháo nhác đổ xô đi tìm nhưng chẳng ai tìm thấy. Bỗng một hôm có một người phụ nữ lạ mặt đi qua, trước đây người này chẳng biết gì về chuyện tấm bia đá bị lấp cả thế nhưng bà này hôm đấy như có ai xui khiến mà chỉ cho dân làng đào đúng chỗ có tấm bia.

Giờ đây ở Đoàn Xá, Quần Hợp người ta vẫn truyền tai nhau nghe những câu chuyện linh thiêng về hai ngôi chùa như vậy. Có lẽ vì thế mà bất cứ ai có những bất hòa không thể giải quyết được thì họ lại đưa nhau lên chùa, dựa vào sự linh thiêng ấy mà giải quyết khúc mắc. Phải chăng, chính những điều kỳ lạ đó đã mang đến một cuộc sống bình yên cho làng xóm nơi đây?.