Gửi con đi chữa bệnh nhận lại hũ tro cốt: Một vụ án, hai cáo trạng

Liên quan đến vụ gia đình ở Huế gửi con lên Lâm Đồng chữa bệnh, đau đớn nhận lại hũ tro cốt, tại phần tranh luận của phiên toà xét xử sơ thẩm ngày 24/11, luật sư Lê Hồng Sơn (Đoàn luật sư Thừa Thiên - Huế và là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị hại là ông N.H.N) cho biết, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lâm Đồng ban hành Kết luận điều tra lần thứ nhất vào tháng 1/2023 và chỉ kết luận các bị can (hiện là bị cáo) phạm tội "Xâm phạm thi thể" theo quy định tại khoản 1, Điều 319 Bộ luật Hình sự 2015.

Ngay lập tức, phía bị hại là ông N.H.N có rất nhiều đơn thư khiếu nại gửi cho các cơ quan có thẩm quyền. Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lâm Đồng giải quyết khiếu nại lần thứ nhất, bác đơn khiếu nại của ông N.H.N. Sau đó, ông N. tiếp tục có đơn thư khiếu nại gửi lên Viện KSND tỉnh Lâm Đồng.

Viện KSND tỉnh Lâm Đồng sau đó giải quyết khiếu nại của ông N.H.N lần thứ hai và ban hành quyết định giải quyết khiếu nại số 149/QĐ-VKSLĐ-P02 ngày 13/06/2023 kết luận chấp nhận một phần đơn khiếu nại của ông N.H.N. xác định các bị cáo Lê Minh Quang và Cao Thị Thu Bích phải bị truy tố bởi hành vi xâm phạm thi thể theo điểm a khoản 2 Điều 319 Bộ luật hình sự với tình tiết khung hình phạt tăng nặng là gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Đồng thời, Viện KSND tỉnh Lâm Đồng cũng ban hành cáo trạng số 28/CT-VKS-P2 ngày 23/5/2023 truy tố các bị can Lê Minh Quang và Cao Thị Thu Bích về hành vi “Xâm phạm thi thể” theo điểm a khoản 2 Điều 319 Bộ luật Hình sự.

Hiện nay, quyết định giải quyết khiếu nại số 149/QĐ-VKSLĐ-P02 ngày 13/6/2023 của VKSND tỉnh Lâm Đồng là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng, vẫn đang tồn tại và có hiệu lực thi hành.

Tuy nhiên, khi TAND TP Bảo Lộc (Lâm Đồng) trả hồ sơ để điều tra bổ sung và mặc dù nội dung không hề có ý kiến gì về khung hình phạt và tình tiết tăng nặng khung hình phạt của các bị cáo, nhưng Viện KSND TP Bảo Lộc đã ban hành một công văn trích dẫn thế nào là gây ảnh hưởng xấu tới tình hình an ninh, trật tự, an toàn xã hội và đề nghị Viện KSND tỉnh Lâm Đồng xem xét lại.

"Sau đó, ngày 7/9/2023 VKSND tỉnh Lâm Đồng ban hành cáo trạng số 50/CT-VKS-P2 chỉ truy tố Lê Minh Quang và Cao Thị Thu Bích về hành vi “Xâm phạm thi thể” theo khoản 1 Điều 319 Bộ luật Hình sự (khung hình phạt thấp hơn so với cáo trạng trước đây) là mâu thuẫn với quyết định giải quyết khiếu nại đang có hiệu lực thi hành của chính Viện KSND tỉnh Lâm Đồng.

Mặt khác, quá trình điều tra các bị cáo cũng không có ý kiến, khiếu nại gì, TAND thành phố Bảo Lộc cũng không có ý kiến gì liên quan đến khung hình phạt truy tố các bị cáo...Cùng một vấn đề, một nội dung mà chính ngay bản thân anh mâu thuẫn…", luật sư Lê Hồng Sơn tranh luận tại tòa và chia sẻ thêm với PV VTC News.

Luật sư Lê Hồng Sơn phân tích: "Để xác định thế nào là gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự, an toàn xã hội thì hiện nay có hai hướng dẫn là khoản 4 Điều 4 của Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao và Viện KSND Tối cao có công văn số 1120/VKSTC-V14 ngày 28/3/2023 giải thích tình tiết gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội” là gây hoang mang, lo sợ, bức xúc trong quần chúng nhân dân…

Vậy trong vụ án này có gây hoang mang, lo sợ, bức xúc trong quần chúng nhân dân hay không?... Viện KSND Tối cao; Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an; Cục Trẻ em Bộ LĐTB&XH; Ban Nội chính tỉnh Lâm Đồng; UBND TP Huế; UBND phường Phú Nhuận (TP Huế) đều có công văn gửi các cơ quan tiến hành tố tụng tại tỉnh Lâm Đồng phản ánh kiến nghị của người dân liên quan đến vụ án này...".

Cũng theo luật sư Lê Hồng Sơn: "Sau khi vụ án xảy ra, báo chí đưa tin liên tục và hầu như mọi người ngồi đây đều nắm được thông tin vụ án qua báo chí… Vậy vụ án có gây hoang mang, bức xúc trong quần chúng nhân dân không? Cái này mà không gây hoang mang, bức xúc trong quần chúng nhân dân, không gây ảnh hưởng xấu trong dư luận xã hội thì thật sự tôi không biết thế nào...

Ai nghe đến vụ án này cũng rất đau xót, một đứa trẻ gần 3 tuổi xa vòng tay cha mẹ đi chữa bệnh cuối cùng nhận lại hũ tro cốt…”.

Sau khi trình bày quan điểm, luật sư Lê Hồng Sơn đề nghị HĐXX: "Phải xem xét tình tiết định khung tăng nặng cho các bị cáo theo quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 319 Bộ luật Hình sự năm 2015 đối với các bị cáo Lê Minh Quang và Cao Thị Thu Bích với hành vi là gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội để trả hồ sơ để cho Viện kiểm sát truy tố lại như kết luận giải quyết khiếu nại mà Viện KSND tỉnh Lâm Đồng ban hành và hiện nay vẫn còn hiệu lực...".

Đối đáp với phần trình bày kể trên của luật sư Lê Hồng Sơn, đại diện Viện KSND TP Bảo Lộc (Lâm Đồng) cho rằng: “Về khung hình phạt, luật sư cho rằng việc các bị cáo được truy tố theo khung khoản 1 Điều 319 Bộ luật Hình sự chưa đáp ứng tính chất mức độ hành vi phạm tội của các bị cáo thì cái này tôi cũng xin giải thích là, đối với văn bản luật sư cũng như phía đại diện bị hại cung cấp có văn bản của UBND TP Huế nhưng sự việc, các hành vi phạm tội xảy ra ở TP Bảo Lộc.

Nếu đánh giá mức độ có ảnh hưởng xấu hay không thì phải do cơ quan chức năng cũng như UBND TP Bảo Lộc đánh giá chứ không thể nào lấy UBND TP Huế… Một sự việc xảy ra ở đây mà lấy một tỉnh thành xa xôi mà đánh giá được, như thế là không khách quan…

Ở đây chúng tôi nhận định là chưa có văn bản nào của UBND TP Bảo Lộc thể hiện việc hành vi đốt xác, xâm phạm thi thể này nó gây ảnh hưởng xấu, hoang mang dư luận và sự việc này báo chí đăng khá lâu rồi, hiện tại bây giờ ở TP Bảo Lộc không còn ai quan tâm đến nữa…”.

Tiếp tục tranh luận về nội dung nêu trên của đại diện VKSND TP Bảo Lộc, luật sư Lê Hồng Sơn cho rằng, nhận định kể trên của đại diện Viện KSND TP Bảo Lộc là chủ quan.

“Tôi nghĩ là không riêng TP Huế hay Bảo Lộc, thậm chí Hà Giang, Cà Mau miễn là công dân Việt Nam khi đọc tin tức này đều có quyền lên án và bức xúc hành vi phạm tội của các bị bị cáo”, luật sư Lê Hồng Sơn trình bày.

Tiếp tục tranh luận với quan điểm của luật sư về vấn đề trên, đại diện Viện KSND TP Bảo Lộc nhận định: 

"Có ảnh hưởng xấu hay không thì trong quá trình giải quyết hồ sơ chúng tôi xem xét toàn diện vụ án rồi và cân nhắc xem có đơn phản ánh nào của người dân không, hay dư luận xã hội như thế nào.

Cái đó luật sư cũng xem xét lại và cũng không nên nhận xét phiến diện cái việc có gây ra ảnh hưởng xấu hay không đấy là do Viện Kiểm sát tự đánh giá… Cái này tôi chỉ đại diện cho Viện KSND TP Bảo Lộc trình bày quan điểm của Viện Kiểm sát chứ không phải cá nhân tôi…”.

Trước khi HĐXX tuyên bố kết thúc phần tranh luận, đại diện Viện KSND TP Bảo Lộc giữ nguyên quan điểm và không có ý kiến tranh luận thêm.

Cũng tại phiên toà xét xử sơ thẩm ngày 24/11, ở phần luận tội, sau khi xem, phân tích các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ của vụ án, đại diện Viện KSND TP Bảo Lộc đề nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Lê Minh Quang từ 18 - 20 tháng tù nhưng cho hưởng án treo và thời gian thử thách 3 - 4 năm về tội "Xâm phạm thi thể".

Đại diện Viện KSND TP Bảo Lộc cũng đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Cao Thị Thu Bích từ 15-18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo và thời gian thử thách là 20 - 36 tháng cũng với tội danh nêu trên.

Kết thúc phiên toà trưa 24/11, do vụ án có nhiều tình tiết phức tạp cần thời gian để đánh giá trước khi tuyên án nên HĐXX tuyên nghị án kéo dài và sẽ tuyên án vào lúc 10h ngày 27/11.

Theo cáo trạng số 50/CT-VKS-P2 ngày 07/09/2023 của Viện trưởng Viện KSND tỉnh Lâm Đồng mà đại diện Viện KSND TP Bảo Lộc tuyên đọc tại phiên toà, năm 2017, qua bạn bè giới thiệu Lê Minh Quang quen biết với ông N.H.N (trú Thừa Thiên - Huế), ông N. biết Quang nuôi dạy và điều trị cho trẻ chậm phát triển trí tuệ. 

Năm 2019, gia đình ông N. sinh cháu N.L.M.Q. Sau khi cháu Q. được 18 tháng tuổi và cháu Q. có biểu hiện chậm nói, chậm đi nên ông N. trao đổi với Quang và nhờ Quang nuôi dạy và chữa bệnh cho cháu Q. Ngày 3/3/2022, gia đình ông N. đưa con trai là N.L.M.Q đến TP Bảo Lộc (Lâm Đồng) giao cho Quang chăm sóc, điều trị.

Quang đưa cháu N.L.M.Q đến căn nhà thuê ở số 54/39 đường Phan Chu Trinh (phường Lộc Tiến, TP Bảo Lộc) điều trị việc chậm đi, chậm nói cho cháu Q. và Cao Thị Thu Bích là người giúp việc cho Quang, cũng sống tại căn nhà này.

Sau khi nhận nuôi Q., khoảng 2 - 3 ngày, thấy cháu có biểu hiện ho, nóng sốt nên lấy que test COVID-19, kết quả xác định cháu Q. dương tính COVID-19. Do sợ ông N. lo lắng nên Quang chưa báo cho ông N. biết việc cháu Q. bị COVID-19. Quang nói Bích đi mua thuốc điều trị COVID-19 về cho Q. uống.

Ngày 5/3/2022, Quang gửi hình ảnh chụp que test COVID-19 của cháu Q. qua Zalo rồi gọi điện báo cho ông N. biết. Hai bên thống nhất là để Quang điều trị COVID-19 cho cháu Q. tại nhà. Ngày 8/3/2022, khi test cho Q. thấy âm tính với COVID-19 nên Quang thông báo cho ông N. biết.

Vào ngày 22 - 23/3/2022 cháu Q. bị ho, sốt trở lại. Nghĩ cháu Q. mới bị nhiễm COVID-19, ngày 8/3/2022 đã test lại cho Q. âm tính nên Quang cho rằng Q. không thể bị COVID-19 trở lại, vì vậy không test cho Q., Quang cũng không báo cho anh N. biết. Quang chỉ theo dõi và chăm sóc cho Q. như mọi ngày. 

Đêm 24/3/2022, trong khi Q. ngủ thì Quang thấy cháu ho, sốt nhẹ, thở khò khè nên Quang lấy que test COVID-19 cho Q. thì phát hiện cháu dương tính COVID-19. Sau khi Quang cho Q. uống thuốc hạ sốt của trẻ em thì cháu ngủ. Quang và Bích ngủ trên giường cạnh giường của Q.

Khoảng 1 - 2h sáng 25/3/2022, Quang chợt tỉnh giấc và đi sang chỗ giường Q. nằm để kiểm tra thì thấy Q. rất yếu. Thấy Q. có biểu hiện khó thở, Quang bế cháu lên và dùng tay xoa vào lưng của Q. rồi đặt lại xuống giường. Quang hà hơi thổi vào miệng cháu Q. để hô hấp nhân tạo, dùng tay xoa vào lồng ngực. Khoảng 2-3 phút sau thì cháu Q. lịm dần đi.

Thấy vậy, Bích lái xe chở Quang và cháu Q. đến bệnh viện, nhưng cháu bé qua đời trên đường đi. Sau đó, cả Quang và Bích đưa cháu Q. trở về căn nhà trên đường Phan Chu Trinh (TP Bảo Lộc) trước khi quyết định chở thi thể của cháu Q. ra TP Huế để bàn giao cho gia đình ông N.H.N.

Trước khi đi Bích dùng khăn bông lớn (loại khăn tắm) lại rồi quấn thi thể cháu Q. lại rồi bế đặt trên ghế lái của hàng ghế giữa (sau ghế lái) của ô tô nhãn hiệu Ford Everest. Sau đó, Bích lái ô tô với lộ trình dự định là sang Đắk Lắk rồi ra Huế.

Tuy nhiên, trên đường đi, Lê Minh Quang lo thi thể để lâu sẽ phân hủy, bốc mùi, sợ bị phát hiện nên trên đường đi Quang suy nghĩ về việc xử lý thi thể cháu Q.

Quang nghĩ là chỉ còn cách thiêu xác cháu Q. rồi đưa cho tro cốt về cho gia đình ông N.H.N. Khi Quang nói với Bích suy nghĩ của mình thì Bích sợ và không đồng ý. Quang tiếp tục thuyết phục. Quang xác định địa điểm thiêu thi thể cháu Q. là trong vườn của mình ở thôn 12, xã Phú Hoà (TP Buôn Mê Thuột, tỉnh Đắk Lắk).

Sáng 27/3/2022, tại TP Huế, Quang và Bích đi mua cái hũ sành rồi lấy tro cốt của cháu Q. đựng trong xô sắt bỏ vào hũ sành. Sau đó, Quang hẹn gặp ông N. tại một quán cà phê tại TP Huế. Khi gặp Quang thông báo cho ông N. biết toàn bộ sự việc rồi Bích mang hũ sành đựng tro cốt của cháu Q. giao cho ông N. 

Cáo trạng của Viện trưởng Viện trưởng KSND Lâm Đồng kết luận Lê Minh Quang và Cao Thị Thu Bích (tên gọi khác là Tuyết) phạm vào tội "Xâm phạm thi thể", tội phạm và hình phạt được quy định tại khoản 1 Điều 319 Bộ luật hình sự. 

Ngoài ra, trong quá trình điều tra vụ án, ông N.H.N (bố của cháu Q.) gửi đơn tố cáo và đề nghị điều tra, làm rõ hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Lê Minh Quang. Tuy nhiên theo cáo trạng, Quang chưa thể thực hiện được các công việc có liên quan đến chữa bệnh, chăm sóc cho cháu Q. nên chưa đủ cơ sở xác định Quang có thực hiện đúng những thoả thuận với ông N.H.N hay không. Vì sậy, chưa đủ căn cứ để xác định Quang đã có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của ông N. 

"Ngoài ra, không xác định được nguyên nhân chết của cháu Q. nên không đủ cơ sở để xem xét hành vi "Vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh đối với bị can Quang", cáo trạng số 50/CT-VKS-P2 ngày 07/09/2023 của Viện trưởng Viện KSND tỉnh Lâm Đồng nêu rõ.

Cũng theo nội dung cáo trạng, vụ án được Viện trưởng Viện KSND tỉnh Lâm Đồng phân công cho Viện KSND TP Bảo Lộc thực hiện quyền công tố, kiểm sát xét sử sơ thẩm vụ án theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.