Con bò tót si tình và chuyện chưa từng có về đàn bò tót lai ở Ninh Thuận

Đâu ngờ, trước khi chết vì già, nó đã để lại món quà quý giá, đó là đàn “hậu duệ” khoảng 2 chục đứa con lai.

Con bò tót phong lưu

Nghe tôi bảo muốn vào “thăm” mấy con bò tót lai trong rừng, anh cán bộ VQG Phước Bình tên Khiêm nói một lèo: “Anh đi vào khoảng 3 cây số, khi thấy cây cầu treo bắc qua sông thì rẽ vào. Trại bò cách cầu chừng vài trăm mét. Nhưng nếu không có anh quản lý ở đó thì anh không được tự ý vào nha, vì mấy con bò tót dù lai vẫn rất hung dữ”.

Trang trại nằm ẩn khuất dưới những lùm cây rừng. Bên trong, có 12 con bò tót lai F1 đang nhẩn nha kiếm ăn. Mấy cô bò lai Sind dù tương đối lớn so với bò ta, nhưng đứng cạnh bò tót lai, vẫn nhỏ xíu.

Ông Quảng Minh Thành, người trông coi trang trại bảo, đây thực sự là món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng. Mấy con bò tót này nếu trưởng thành cũng nặng cỡ 7-8 trăm ký chứ không ít, ngoại hình y chang bò tót rừng, nếu gặp nó trong rừng, không ai nghĩ là bò tót lai. Đây là sự kiện nổi bật nhất của vùng này kể từ sau giải phóng đến nay.

Nói về con bò tót đực, ông Thành kể: “Không hiểu lý do gì khiến con bò này tách đàn, về sống với bò nhà. Có thể do nó đã bị con bò đực khác mới nổi, “truất ngôi” thủ lĩnh của đàn nên buộc phải bỏ đi. Hồi mới về, việc đầu tiên nó làm là húc chết một con bò đực lớn của người dân.

Sau đó, không con bò đực nào dám bén mảng đến gần những con bò cái nữa. Thế là từ đó, một mình nó “xơi” hết mấy nàng bò cái người dân chăn thả quanh vùng”.

Ông Thành cho biết, hộ ông Nguyễn Văn Chuẩn, nhà ở ngay vùng đệm VQG là người bị “thiệt hại” nhiều nhất trong thời gian đầu con bó tót đực mới về. Toàn bộ đàn bò 20 con, cả đực lẫn cái của ông đều bị con bò tót “tấn công”, bò đực thì bị đuổi chạy chối chết, có con bị cặp sừng nhọn hoắt của nó đâm lòi ruột, bể đầu. Còn những con bò cái, đều bị nó “ép” làm vợ bất đắc dĩ.

Và sau mỗi lần “đi” với chàng bò tót lực lưỡng trở về, con bò cái đều bị “thương tích đầy mình”, có con bị gãy cả 2 chân sau. Thấy đàn bò trị giá hàng trăm triệu đồng bị con bò tót “oanh tạc” tan tác, ông Chuẩn nhiều lần cầu cứu VQG và chính quyền địa phương, nhưng chẳng ăn thua.

“Nghe nói ổng tính thuê thợ săn về “xử” con bò tót đã khiến ông mất ăn mất ngủ, thiệt hại hàng chục triệu đồng này, nhưng nhiều người ngăn cản, bảo đi tù đấy, thế là ổng thôi”, ông Thành kể.

Trong khi chưa có cách gì “xử” con bò tót thì đầu năm 2011, con bò cái của ông Chuẩn bất ngờ hạ sinh một chú bê con với thân hình “lạ hoắc”. Ngay sau đó, ông hiểu ra rằng, đây là kết quả của những lần “đi” với "gã khổng lồ".

Ông Chuẩn vừa ngạc nhiên vừa mừng rỡ, thông báo ngay cho cán bộ VQG. Từ đó, ông không tìm cách “xử” con bò tót nữa, trái lại còn “tạo điều kiện” cho mấy con bò cái nhà đi với "gã khổng lồ" này bằng cách thường xuyên chăn thả ở những trảng cỏ bên bờ sông Tô Hạp, vùng đệm VQG, khu vực con bò tót hay về.

Ngày 7/3/2015, người dân thôn Bạc Rây 2 trong lúc lên rẫy đã phát hiện con bò tót si tình nằm chết bên vệ đường mòn, trên thân thể không có vết thương. Cơ quan chức năng sau khi khám nghiệm hiện trường đã xác định con bò chết không phải do săn bắn, mà có thể do quá già. Trong khi đó, nhiều người khác lại cho rằng ngoài già yếu, con bò này do “sở hữu” đến mấy chục bò cái nên… kiệt sức.

Niềm hy vọng

Theo chân ông Thành ra sát chuồng bò tót, thấy mấy con khá to không bị nhốt mà lững thững bên ngoài chuồng, ông Thành cho biết: “Mấy con đó là lứa đầu, lứa hai, đằm tính hơn nên được ở ngoài. Còn mấy con trong chuồng, tụi nó dữ lắm. Ngay cả tôi, rất quen rồi mà cũng khó đến gần”.

Vừa nói, ông Thành vừa chui qua rào sắt vào trong chuồng, tiến lại gần con bò, ông vừa lại gần, nó đã trừng mắt lên nhìn, đầu cúi sát đất, lắc mạnh, đồng thời hai lỗ mũi phồng to, sì mạnh khiến đất trước mũi nó bay tứ tung.

“Đó là gần nó nhất rồi đấy. Tôi thấy dù là lai, nhưng bản tính hung dữ, hoang dã của nó chẳng khác gì bò tót rừng”, ông Thành vừa nói vừa nép vào cây cột sắt to giữa chuồng để “thủ”. Đến một chuồng khác, thấy con bò đứng gần song sắt, tôi thử đưa tay lại gần, nó liền lắc mạnh cặp sừng vào song sắt khiến cả chuồng rung chuyển.

So với bò tót rừng, những con bò lai không khác mấy. Chỉ nhỏ hơn 1 chút, còn lại chúng cũng có bộ lông màu đen hoặc nâu sậm, chân trắng từ gối xuống, đầu tam giác, trán lõm, cặp sừng cong tròn, nhọn hoắt.

Sau khi con bò tót lai đầu tiên chào đời, đã gây được sự chú ý, quan tâm đặc biệt của VQG Phước Bình cũng như các nhà khoa học. Ngay sau đó, dự án “Nghiên cứu, giám định di truyền và đánh giá khả năng phát triển của bò tót lai F1 và bò nhà” đã được Sở KH-CN 3 tỉnh là Ninh Thuận, Lâm Đồng và Khánh Hòa phối hợp thực hiện.

“Dự án phê duyệt kinh phí gần 2 tỷ đồng, trong đó dự kiến mua 10 con bò tót lai hết khoảng 200 triệu đồng. Nhưng mới mua 8 con đã hết gần 300 triệu. Nguyên nhân do người dân biết mình cần, trong khi số lượng bò lai lại ít, nên họ hét giá trên trời, đến 4-5 chục triệu đồng/con, thậm chí có con phải mua với giá gần 70 triệu đồng”, ông Nguyễn Công Vân, Giám đốc VQG Phước Bình kể.

Theo ông Vân, kết quả giám định di truyền của Viện Vật lý Hạt nhân Đà Lạt cho thấy, đủ cơ sở để lai giống, cho ra thế hệ bò tót lai F2. “Nếu dự án này thành công, sẽ mở ra hướng bảo tồn nguồn gen quý hiếm của bò tót Việt Nam. Và sẽ là câu chuyện chưa từng có trong y sinh thế giới”, ông Vân nói.

Theo thống kê, “hậu duệ” của con bò tót ở Phước Bình lên đến khoảng hơn 20 con. Vài gia đình ở ven VQG Phước Bình nhờ con bò tót này mà đổi đời. Như gia đình ông Nguyễn Văn Chuẩn, có đến 9 con bò tót lai. Ông Chuẩn đã kiếm hơn nửa tỷ đồng từ những con bò tót lai này. Hiện ông còn 3 con chưa bán. Hay như hộ ông Chamale Hóa, cũng có 4 con bò tót lai, bán được hơn 200 triệu đồng.

“Đây là món quà quí mà thiên nhiên ban tặng. Theo tôi biết, trên thế giới, bò tót lai qua thụ tinh nhân tạo có từ lâu, còn lai tự nhiên như ở đây thì chưa. Và đây có thể là đàn bò tót lai tự nhiên đầu tiên trên thế giới. Mặc dù chưa có công trình nghiên cứu nào về việc lai tạo giữa bò tót với bò nhà nhưng điều này hoàn toàn có thể được. Bởi tất cả các loại cùng loài đều có thể lai tạo, nhân giống được với nhau”, ông Vân cho biết.

Nguồn: Phúc Lập (Nông nghiệp VN)