Các bước tiêu tẩy thủy ngân sau vụ cháy nhà kho Rạng Đông

Chiều 21/9, Thượng tá Đậu Xuân Hoài, Phó viện trưởng Viện Hoá học Môi trường Quân sự (Binh chủng Hoá học) cho biết, sau 10 ngày thực hiện nhiệm vụ tiêu tẩy nhà kho Công ty cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông, các lực lượng đã khống chế, cô lập được nguồn thuỷ ngân độc hại.

Theo ông Hoài, do diện tích nhà kho bị cháy lớn (khoảng 6.000m2), việc tẩy độc phải thực hiện từng bước. Đầu tiên, khi Công ty môi trường đô thị và công nghiệp 10 (Urenco 10) tháo dỡ sắt thép, vật liệu xây dựng, gạch vỡ, bóng đèn, tro xỉ..., bộ đội hoá học sẽ phun rải hoá chất, đảm bảo phế thải an toàn trước khi vận chuyển đến nơi xử lý.

Quá trình phá dỡ phát sinh bụi nên bộ đội cũng phun nước để không làm ảnh hưởng dân cư xung quanh và người lao động. Lực lượng của Binh chủng Hoá học, Bộ Tư lệnh Thủ đô hỗ trợ Urenco 10 bốc xếp phế thải để công việc tiến triển nhanh hơn.

Cùng với thu dọn sắt thép, phế thải, bộ đội hoá học tổ chức quan trắc môi trường để kịp thời phát hiện vật chất có nguy cơ gây ô nhiễm, nhanh chóng xử lý, không làm ảnh hưởng đến sức khoẻ người lao động và môi trường.

"Chúng tôi đang chờ Urenco 10 bàn giao mặt bằng, sau đó sẽ nhanh chóng tiêu tẩy toàn bộ, trả lại diện tích an toàn cho Công ty Rạng Đông", ông Hoài nói và cho biết, phương pháp tiêu tẩy gồm bốn bước nhưng cơ bản là dùng hoá chất phản ứng thuỷ ngân để tạo ra hợp chất không độc hại.

Viện phó Hoá học Môi trường Quân sự nói, do khối lượng phế thải phải dọn dẹp rất lớn, Urenco 10 lại chỉ có thể vận chuyển đến nơi xử lý vào buổi tối nên thời gian bàn giao mặt bằng sau một tuần như dự kiến ban đầu không thực hiện được.

Ngày 20/9, Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội cử người xuống hiện trường họp với các bên và thống nhất bàn giao theo kiểu cuốn chiếu, tức là giải phóng mặt bằng đến đâu thì tiêu tẩy đến đó.

"Thành phố có văn bản đề nghị các đơn vị tiêu tẩy khu vực ngoài nhà kho nếu phát hiện ô nhiễm, nhưng theo kết quả quan trắc hiện tại, chúng tôi thấy phạm vi cần thiết phải xử lý chỉ trong nhà máy. Các lực lượng chức năng sẽ tiếp tục theo dõi để có giải pháp xử lý tốt nhất", ông Hoài nói và cho biết, Công ty thoát nước Hà Nội đã hút hết bùn ở các cống rãnh xung quanh nhà máy để đảm bảo an toàn cho người dân.

Lãnh đạo Urenco 10 cho biết đã huy động 80 công nhân, 7 máy phá dỡ và hơn 20 xe làm việc 16 giờ mỗi ngày để hạ giải khung sắt nhà xưởng và thu gom tro sỉ.

Đến chiều 21/9, đơn vị đã thu gom 200 tấn tro sỉ ở kho Rạng Đông; dự kiến chiều 22/9 sẽ bàn giao 2.000 m2 trong tổng số 6.000 m2 mặt bằng nhà kho bị cháy cho bộ đội hóa học để tiêu tẩy.

"Chúng tôi vừa làm vừa phải gia cố khung nhà xưởng để đảm bảo an toàn lao động. Tro sỉ đều đóng kín vào bao, bộ đội hóa hóa tiêu tẩy từng bao sau đó vận chuyển dần ra nên tiến độ bị chậm", vị này nói và cho hay chất thải đều đưa lên xe chuyên dụng vận chuyển đến lưu giữ tại Nhà máy xử lý chất thải công nghiệp của Urenco 10 (Sóc Sơn). 

Những ngày tới, lực lượng chức năng tiếp tục phối hợp duy trì quan trắc, tổ chức trinh sát môi trường các khu vực lân cận và phun hóa chất chuyên dụng ở các vị trí cần tiêu tẩy.

Sáng 12/9, hơn 130 cán bộ, chiến sĩ và hàng chục xe chuyên dụng của Viện Hóa học môi trường quân sự cùng Trung tâm ứng cứu sự cố phóng xạ hạt nhân miền Bắc (Binh chủng Hóa học) phối hợp với Bộ Tư lệnh Thủ đô đến Công ty Rạng Đông để bắt đầu tẩy độc khu vực nhà kho bị cháy.

Đám cháy nhà kho Công ty cổ phần bóng đèn, phích nước Rạng Đông (số 87-89 phố Hạ Đình, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội) bùng phát lúc 18h ngày 28/8, kéo dài suốt 5 tiếng.

Thiệt hại ban đầu khoảng 150 tỷ đồng, trong đó sản phẩm đèn huỳnh quang là 480.000 chiếc, đèn tròn 2 triệu chiếc và bóng đèn HQ compact 1,6 triệu chiếc. 

Theo quan trắc của Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), lượng thủy ngân phát tán ra ngoài môi trường do vụ cháy từ 15,1 kg đến 27,2 kg, trong đó 480.000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy có sử dụng thuỷ ngân lỏng có độc tính cao hơn viên Amalgam. 

Hầu hết lượng thủy ngân trong các bóng đèn đã phát tán ra môi trường cùng với khói và khí thải của đám cháy. Ước tính phạm vi phát tán tối đa của khói thải khoảng 1,5 km, phạm vi ô nhiễm khoảng 200 m tính từ tường rào của nhà kho và theo hướng gió có thể ảnh hưởng đến khoảng cách 500 m.