Bước tiến mới của công nghệ nano trong thời kỳ phục hưng của thảo dược

- Xin ông lý giải, vì sao mặc dù còn non trẻ so với lịch sử y học nhưng công nghệ nano đã có những ứng dụng vượt trội trong ngành dược học?

Trong lĩnh vực sản xuất dược phẩm, công nghệ nano đang là đề tài “hot” được quan tâm nhiều bởi những vượt trội của nó trong việc sản xuất những thuốc có hiệu quả điều trị cao. Hệ dẫn thuốc nano là lĩnh vực được ứng dụng mạnh mẽ nhất trong công nghệ bào chế, nó đang góp phần tạo ra nhiều chế phẩm với những đặc điểm hấp thu có ưu điểm vượt trội.

Những phân tử thuốc ở kích thước nano làm tăng hấp thu và hiệu quả điều trị lên gấp hàng trăm, thậm chí hàng nghìn lần so với những nguyên tử thuốc thông thường, đặc biệt là giúp phát triển các dạng thuốc tác dụng tại đích, điều trị một cách hiệu quả nhiều loại bệnh và giảm nhiều tác dụng phụ của thuốc. Bên cạnh đó, nó còn khắc phục được nhiều nhược điểm của dạng bào chế quy ước  như độ hòa tan, khả năng thẩm thấu, đào thải…

Thị trường Việt Nam hiện nay đã có nhiều dòng sản phẩm sử dụng công nghệ nano như: fucoidan trong rong nâu, saponin notoginseng trong tam thất, curcumin nano trong nghệ vàng,… Chúng ta hoàn toàn có quyền tin tưởng vào tương lai của công nghệ nano trong bào chế thảo dược sẽ góp phần tạo ra một hệ thống y khoa mới hiệu quả, an toàn với giá thành bệnh nhân có thể chi trả được bởi nó đang hội tụ những tiềm năng rất lớn.

- Xin ông chia sẻ rõ hơn về tiềm năng này?

Với khí hậu nhiệt đới đặc trưng cùng nhiều loại địa hình khác nhau nên Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên sinh vật phong phú và đa dạng hệ sinh thái. Năm 2016, Việt Nam đã ghi nhận được trên 5000 loài thực vật được sử dụng làm thuốc (Cục Quản lý Y dược Cổ truyền – Bộ Y tế). Trong đó, gần 200 loài có tiềm năng khai thác và phát triển trồng để đáp ứng nhu cầu sử dụng trong nước và hướng tới xuất khẩu. Nhu cầu sử dụng dược liệu trong thị trường nội địa cũng như thế giới là rất lớn.

Nếu công nghệ nano được ứng dụng rộng rãi thì hiệu quả của nó đối với sức khỏe cộng đồng sẽ ngày càng cao cũng như giá trị của dược liệu Việt được nâng tầm. Nhưng trên thực tế, sự phát triển của công nghệ này vẫn đang đối mặt với một số những khó khăn.

- Đó là những khó khăn gì?

Hợp tác với doanh nghiệp để ứng dụng công nghệ vào thực tế sản xuất luôn được xác định là hướng đi của Trung tâm Công nghệ Hóa dược & Hóa sinh Hữu cơ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam nói riêng và các đơn vị nghiên cứu khác nói chung.

Tuy nhiên, sự liên kết giữa các doanh nghiệp và chúng tôi vẫn còn manh mún nên chưa thực sự tạo hiệu quả, hiệu ứng tốt cho đôi bên cũng như thị trường. Họ chỉ hợp tác chuyển giao công nghệ một hoặc vài dòng sản phẩm chứ chưa có chiến lược lâu dài để phát triển cho hệ sinh thái các sản phẩm.

Mới đây, chúng tôi vừa ký kết thành công thỏa thuậntrở thành đối tác chiến lược toàn diện với công ty cổ phần dược phẩm quốc tế Doctor A. Đây có thể coi là một bước tiến mới, rất đáng mừng trong sự đồng hành của doanh nghiệp và nhà khoa học vì đã mở ra cơ hội cho nhiều công trình nghiên cứu về ứng dụng công nghệ nano trong bào chế  được giới chuyên môn đánh giá xuất sắc nhưng trước đây vẫn im lìm đắp chiếu.

- Xin ông chia sẻ cụ thể hơn về tiềm năng phát triển của thị trường dược phẩm khi đã có cái bắt tay giữa doanh nghiệp và những đơn vị nghiên cứu như Trung tâm Công nghệ Hóa dược & Hóa sinh Hữu cơ (Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam)?

Ví dụ, sữa nghệ là một trong những kết quả hợp tác giữa viện hàn lâm khoa học công nghệ với Doctor A. Đây là sản phẩm thuộc dòng nano curcur min mới nhất trên thị trường, kết hợp ưu việt giữa curcumin với các chất dinh dưỡng trong sữa, thích hợp với nhiều đối tượng. Sữa nghệ vừa có tác dụng điều trị, ngăn ngừa một số bệnh như ung thư, viêm loét dạ dày, xương khớp... vừa có công dụng làm đẹp.

Việt Nam chúng ta đã đạt được trình độ ngang tầm trên thế giới nghiên cứu dược học về nano. Hiện tại chúng tôi đang có kế hoạch công bố và hợp tác với Doctor A sản xuất một loạt các sản phẩm khoa học cấu trúc nano từ thiên nhiên như nano rutin dành cho bệnh nhân tiểu đường, nano becberin dành cho bệnh nhân rối loạn tiêu hóa.

Những hợp tác chiến lược toàn diện này không chỉ tối ưu hóa các công trình nghiên cứu, tạo nền tảng cơ sở khoa học vững chắc cho sản phẩm của doanh nghiệp, mà còn góp phần giải quyết vấn đề đầu ra cho dược liệu của nhiều bà con nông dân tại một số vùng ở nước ta. Chúng tôi tin càng nhiều những hợp tác như vậy sẽ phát huy hiệu quả lớn, mang lại lợi ích thiết thực và giá trị gia tăng cao cho cộng đồng.

- Xin cảm ơn ông!