Ai lựa chọn, tư vấn và phản biện HLV Troussier?

Hoạt động gần 30 năm không có dấu ấn nổi bật và không có nhiều ảnh hưởng, Hội đồng huấn luyện viên quốc gia có đóng góp gì trong việc tuyển chọn ông Park Hang Seo và bây giờ là Philippe Troussier dẫn dắt đội tuyển Việt Nam?

Ai chọn ông Troussier?

Câu trả lời đương nhiên là Thường trực Ban chấp hành Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF). Tuy nhiên, quyết định được đưa ra có phải ý chí chủ quan của riêng các lãnh đạo cấp cao hay phải có những tham vấn với đội ngũ chuyên gia?

Đầu tiên, cần khẳng định rằng thông tin xuất hiện trên mạng xã hội thời gian gần đây về việc Hội đồng HLV quốc gia không có tư vấn nào cho Thường trực VFF trong quá trình bổ nhiệm HLV trưởng đội tuyển Việt Nam là sai.

Trả lời VTC News, một Uỷ viên Ban chấp hành VFF khoá IX nói: “Hội đồng huấn luyện viên quốc gia có sự cố vấn với lãnh đạo liên đoàn về việc tìm người thay ông Park Hang Seo. Hội đồng cũng bày tỏ ý kiến của mình rằng ông Troussier là lựa chọn hợp lý”.

Khi ông Park Hang Seo chia tay bóng đá Việt Nam vào tháng 12/2022, đây cũng là lúc Đại hội VFF khoá IX diễn ra. Ngày 3/1/2023, Hội đồng HLV quốc gia nhiệm kì 2023-2026 được bầu ra tại hội nghị đại biểu HLV quốc gia khoá IX.

Nhiệm vụ được Chủ tịch VFF Trần Quốc Tuấn nhấn mạnh chính là lựa chọn người thay ông Park Hang Seo dẫn dắt đội tuyển Việt Nam. Trong đó, Hội đồng huấn luyện viên quốc gia đóng vai trò cố vấn.

“Quá trình tư vấn cho Thường trực VFF chọn HLV Troussier được xây dựng dựa trên ý kiến của nhiều chuyên gia chứ không phải chỉ một số người. Ông ấy là giỏi nhất trong số các ứng viên ở thời điểm ấy. Khi lựa chọn ông Park thì Hội đồng HLV quốc gia cũng tham gia tư vấn và lựa chọn”, một thành viên Hội đồng HLV quốc gia xác nhận với VTC News.

Thực tế, ngay từ khi đội tuyển Việt Nam đang thi đấu vòng bán kết AFF Cup 2022, thông tin về việc ông Troussier được lựa chọn bắt đầu "rò rỉ". Nhà cầm quân người Pháp sớm kết nối với hàng loạt trợ lý cũ tại Việt Nam. Ông hỏi về tình hình công việc cũng như khả năng cống hiến cho đội tuyển của từng người. Nhiều người tin rằng đó chính là động thái chuẩn bị của ông Troussier trước khi ký hợp đồng.

Tuy nhiên, trong phần trả lời truyền thông ngày 19/2/2023, một lãnh đạo VFF cho biết việc đàm phán chỉ được xúc tiến mạnh sau khi tham khảo ý kiến của hội đồng HLV quốc gia. Thời điểm là khi AFF Cup 2022 kết thúc. Như vậy, từ một tháng trước khi tổ tư vấn của VFF "vào việc", ông Troussier đã bắt tay vào việc xây dựng đội ngũ.

Phải chăng nhà cầm quân người Pháp đã có cơ sở để chắc chắn vào khả năng được bổ nhiệm. Nếu như vậy, tiếng nói của Hội đồng HLV quốc gia có ảnh hưởng nào trong quá trình này? Đây là câu hỏi chỉ có các lãnh đạo VFF - những người có quyền quyết định ký hợp đồng với ai - trả lời được.

Ngoài tổ tư vấn, không phải không có những nghi ngại dành cho ông Troussier từ những nhân vật khác trong bộ máy VFF cũng như các CLB. Có người “nhắc khéo” rằng ông Troussier lâu rồi chưa dẫn dắt đội tuyển quốc gia nào. Đại diện của một CLB trong ban chấp hành VFF từng đặt câu hỏi rằng tuổi tác có phải rào cản với ông Troussier hay không.

Về điểm cộng của HLV Troussier, quan điểm của các chuyên gia cũng giống với phân tích của truyền thông và người hâm mộ. Ông thầy người Pháp từng làm việc ở Việt Nam trước đó, có hồ sơ đẹp với nhiều thành tích trong quá khứ.

Hội đồng HLV quốc gia trong phạm vi hoạt động của mình cố gắng phân tích cả cơ hội và rủi ro khi hợp tác với ông thầy sinh năm 1968. Tuy nhiên, kết quả phân tích và kiến nghị của tổ tư vấn có ảnh hưởng đến đâu là dấu hỏi lớn.

HLV Troussier "cô đơn"?

"Chúng tôi cố vấn, hỗ trợ dựa trên yêu cầu của ông Troussier. Chương trình, kế hoạch của HLV trưởng đều được trình bày với lãnh đạo VFF và Hội đồng HLV quốc gia. Ông ấy là người chịu trách nhiệm chính. Chúng tôi không can thiệp vào công việc của ban huấn luyện", một thành viên của Hội đồng HLV quốc gia nói với VTC News.

HLV trưởng được toàn quyền quyết định về chuyên môn ở đội bóng. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là tiếng nói của Hội đồng HLV quốc gia không có giá trị. Sự tư vấn không bao giờ là thừa, đặc biệt là khi vị thuyền trưởng gặp trục trặc.

Dẫu vậy, vai trò của tổ tư vấn thuộc LĐBĐ Việt Nam trong việc theo dõi, hỗ trợ, phản biện đối với HLV trưởng đội tuyển quốc gia vẫn luôn mờ nhạt.

“Có lẽ thực tiễn là chúng ta chưa làm được việc này hoặc làm nhưng không đưa ra công luận. Người hâm mộ không biết được và thắc mắc nhiều. Ví dụ, HLV Troussier đang xây dựng lối chơi đề cao kiểm soát bóng như hiện tại có tiềm năng và rủi ro thế nào, được phản biện ra sao?", chuyên gia bóng đá Vũ Mạnh Hải đặt vấn đề

Theo tìm hiểu của VTC News, trong một năm làm việc ở đội tuyển quốc gia và U23 Việt Nam, HLV Troussier hiếm khi nhận được sự hỗ trợ cần thiết hay cố vấn về chuyên môn từ các đồng nghiệp. Thậm chí, việc các thành viên của hội đồng có mặt cùng đội tuyển Việt Nam cũng ít khi xảy ra. 

Chuyên gia Vũ Mạnh Hải nêu quan điểm: “Hội đồng HLV quốc gia dường như có danh nhưng thiếu thực quyền. Không dễ để tìm kiếm thông tin về hội đồng trong nhiều năm qua. Chúng ta vừa rồi lúng túng trong việc phản hồi về cách làm của HLV Troussier. Chúng ta để ông ấy tự lo mọi thứ.

Bộ phận chuyên môn bao gồm cả Hội đồng HLV quốc gia liệu có phản biện hay góp ý cho ông Troussier? Chúng ta chưa tạo ra được mối quan hệ giữa hội đồng và HLV trưởng trong nhiều thời kỳ. Trước đây, HLV Park Hang Seo thành công quá nên có thể vai trò cố vấn của Hội đồng HLV không được chú ý".

Thực tế, HLV Troussier với năng lực ở tầm thế giới có thể không cần tới lời khuyên của đồng nghiệp. Tuy nhiên, những ý kiến chuyên môn từ bên ngoài không phải là không có giá trị. Sự phản biện, chất vấn có thể giúp nhà cầm quân người Pháp nhìn vấn đề rõ hơn, nhiều góc độ hơn hoặc nảy ra thêm ý tưởng. Mặt khác, ông Troussier dù từng làm việc ở Việt Nam vài năm nhưng cũng không thể hiểu môi trường hơn các thầy nội.

Dẫu vậy, sự tương tác giữa HLV trưởng và tổ tư vấn vẫn còn rào cản cả chủ quan và khách quan, mà lý do đã được nêu trong bài viết Gần 30 năm sống trong quên lãng của Hội đồng HLV quốc gia. Hội đồng HLV quốc gia cần chủ động và thể hiện vai trò của mình trong bộ máy rõ ràng hơn.

Sự phản biện không xuất hiện, hoặc không được công khai càng khiến hội đồng HLV quốc gia mất đi giá trị vốn có như tên gọi và tầm vóc. Ở thời điểm đội tuyển Việt Nam có dấu hiệu sa sút thời ông Park Hang Seo, từng có một ông bầu ở V.League nói rằng nhà cầm quân người Hàn Quốc thiếu tiếng nói phản biện. Điều đó đang tiếp tục xảy ra với người kế nhiệm.

Thường trực VFF là người cần đứng ra giải quyết bài toán này, đừng để chính HLV Troussier và cả hội đồng HLV quốc gia cô đơn trong chính phòng làm việc của mình. Ông Troussier cần cảm thấy lời phản biển dành cho mình có sức nặng.